“SINUBUKAN LANG NILA ANG MGA ANAK NILA BAGO IPAMAHAGI ANG KAYAMANAN — PERO ANG HINDI INAASAHAN, ANG PINAKAMAHIRAP NILANG ANAK ANG PINAKAMAYAMAN SA PUSO.”
Sa isang tahimik na baryo sa Nueva Ecija, nakatira ang mag-asawang Mang Delfin at Aling Pacing.
Tatlo ang anak nila: Art, Liza, at Joey — pawang may kanya-kanyang pamilya at buhay.
Pagkatapos ng ilang dekadang pagtitipid, pagtatanim, at pagod sa bukid,
sa wakas ay naibenta ni Mang Delfin ang lupang minana niya sa kanyang ama —
isang ektarya na umabot ng mahigit tatlong milyong piso ang halaga.
Isang gabi, habang nagkakape sa lumang kubo, sabi ni Aling Pacing,
“Delfin, oras na sigurong hatiin natin ‘tong pera.
Hindi naman natin madadala sa hukay.”
Ngumiti si Mang Delfin.
“Tama ka, Pacing. Pero bago ‘yan, gusto kong malaman kung alin sa mga anak natin ang tunay na marunong magmahal — hindi lang kung kailan may pera.”
At doon nagsimula ang pagsubok ng pagmamahal.
ANG UNANG ANAK – ANG MAYAMAN
Unang pinuntahan nila si Art, ang panganay.
May malaking bahay sa Quezon City, negosyante, at may asawang mahilig sa mga branded bags.
Pagdating nila, sinalubong sila ng kasambahay.
“Ay, kayo po pala, Sir at Ma’am! Saglit lang po, tatawagin ko si Sir Art.”
Paglabas ni Art, halatang nagulat.
“Ma, Pa! Hindi kayo nagsabi! Dapat tumawag muna kayo!”
Ngumiti si Aling Pacing.
“Anak, gusto sana naming dito muna tumira nang ilang buwan.
Para lang may kasama kami habang tumatanda.”
Nagkatinginan sina Art at ang asawa niyang si Mylene.
Tahimik. Hanggang sa nagsalita si Mylene, pilit na nakangiti:
“Ay, naku, Ma, Pa… hindi kasi kami sanay na may kasama.
Baka mahirapan kayo rito, iba kasi ‘yung lifestyle namin.
Pero kung gusto niyo, magpapatayo kami ng maliit na bahay sa probinsya para sa inyo.”
Ngumiti si Mang Delfin, kahit ramdam ang bigat ng loob.
“Sige, anak. Naiintindihan namin.”
Paglabas nila ng gate, huminga nang malalim si Aling Pacing.
“Delfin, parang iba na si Art.”
“Hayaan mo lang, Pacing. Baka may dahilan.”
ANG PANGALAWANG ANAK – ANG NASA GITNA
Sunod nilang pinuntahan si Liza, ang pangalawa.
Isang guro sa pampublikong paaralan, may asawa ring drayber ng jeep,
at dalawang anak na nag-aaral sa kolehiyo.
Pagdating nila, agad silang pinapasok.
“Ma! Pa! Ang tagal niyo nang hindi dumadalaw!”
Ngumiti si Aling Pacing.
“Anak, gusto sana naming dito muna makitira kahit pansamantala lang.”
Tahimik si Liza.
Tumingin siya sa asawa niyang si Edgar,
na halatang nag-aalangan.
“Ma, Pa… gustuhin ko man, medyo masikip na kasi dito.
Pero pwede naming kayong bisitahin madalas sa baryo, ha?”
Ngumiti lang ulit si Aling Pacing.
“Sige, anak. Naiintindihan namin.”
Habang palabas sila ng bahay, ramdam ni Mang Delfin ang bigat ng dibdib ng asawa.
“Dalawa na, Delfin…” bulong ni Aling Pacing.
“Oo, Pacing. Isa na lang. Baka sa bunso, makahanap tayo ng tahanan.”
ANG BUNSO – ANG MAHIRAP PERO MAPAGMAHAL
Sa huling bahay na kanilang pinuntahan, halos sira na ang bubong.
Ito ang tinitirhan ng kanilang bunso, Joey, isang karpintero na may asawang labandera.
Pagdating nila, agad tumakbo si Joey palabas, bitbit pa ang martilyo.
“Ma! Pa! Buti naman at napasyal kayo! Pasok po, pasensiya na’t magulo ha.”
Pag-upo nila, agad naglagay ng tubig at tinapay si Joey.
“Anak,” sabi ni Aling Pacing, “gusto sana naming dito muna makitira. Baka istorbo kami?”
Ngumiti si Joey.
“Ma, Pa… kahit wala kaming malaking bahay, may malaking puso kami para sa inyo.
Dito po muna kayo. Ako na lang po sa sahig matutulog.”
Napaiyak si Aling Pacing.
“Anak… sigurado ka? Ang liit ng bahay niyo.”
“Ma, hindi ko kailangan ng malaking bahay para mahalin kayo.”
At sa gabing iyon, kumain silang magkakasama ng tuyo at itlog.
Simple, pero punô ng saya.
Matagal na hindi ganoon katahimik ang puso ni Aling Pacing.
ANG PAGBUBUNYAG NG LIHIM
Ilang araw matapos noon, pinatawag nina Mang Delfin ang lahat ng anak sa baryo.
Nagulat ang tatlo nang makita ang mesa — may nakahandang tatlong sobre.
“Mga anak,” sabi ni Mang Delfin, “bago namin ipamahagi ang perang galing sa lupa, gusto naming malaman kung sino sa inyo ang handang magmahal hindi lang sa pera, kundi sa amin.”
Tahimik ang lahat.
Tumingin si Aling Pacing kay Joey at ngumiti.
“Ang perang ito — ipamimigay namin hindi sa pinakamayaman, kundi sa pinakamay puso.”
Ibinigay nila ang pinakamalaking bahagi kay Joey.
Si Art at Liza, nagulat.
“Ma, Pa! Hindi ba’t mas kailangan niyo ‘to?” tanong ni Liza.
Ngumiti si Mang Delfin.
“Anak, hindi na namin kailangan ng pera.
Ang kailangan namin, maramdaman na may tahanan pa rin kami sa puso niyo.”
Tahimik ang lahat.
Hanggang sa nagsimulang umiyak si Art, lumapit at niyakap ang mga magulang.
“Ma, Pa… patawad po. Nakalimutan ko kung paano maging anak.”
ANG MENSAHE NG KABUTIHAN
Lumipas ang ilang taon.
Namatay si Mang Delfin sa piling ni Aling Pacing, na nakatira pa rin kina Joey.
Si Art at Liza, madalas bumibisita na, hindi na dala ng hiya, kundi ng pagmamahal.
At sa tuwing may nagtatanong kay Aling Pacing kung bakit sa bunso nila napunta ang lahat,
lagi niyang sinasabi:
“Kasi ang tunay na yaman ay hindi nasusukat sa pera.
Nasusukat ‘yon sa kung sino ang handang magbigay kahit walang-wala.”
