“NAGHATID LANG AKO NG ISANG MATANDANG BABAE NA PINALAYAS NG SARILING PAMILYA — PERO ANG 2 MILYONG PISO SA ILALIM NG UPUAN ANG NAGPAIBA NG BUHAY KO HABANG PANAHON.”
Ang pangalan ko ay Rico, isang ordinaryong taxi driver sa Quezon City.
Araw-araw, pare-pareho lang ang takbo ng buhay ko — gising bago mag-alas singko, kape, at byahe hanggang hatinggabi.
Hindi ako mayaman, pero marangal ang trabaho ko.
Ang tanging pangarap ko lang ay mabigyan ng magandang buhay ang asawa at anak kong babae na nasa elementarya.
Pero isang gabi, may nangyari na hindi ko kailanman makakalimutan.
ANG PASAHERO SA ULAN
Malakas ang ulan nang gabing iyon.
Bandang alas-diyes, naghintay ako ng pasahero sa tapat ng isang subdivision sa may Fairview.
Sa gilid ng kalsada, nakita ko ang isang matandang babae — basang-basa, may hawak na plastic bag at maliit na maleta.
Itinaas niya ang kamay.
“Manong… pwede po bang paakyat sa Cubao?”
Ngumiti ako at tumango.
“Sige po, sakay na.”
Pag-upo niya, napansin kong nanginginig siya.
“Pasensya na po, Ma’am, basa po ang damit niyo.”
“Ayos lang, anak… Wala naman na akong matutuluyan.”
Napatingin ako sa rearview mirror — maamo ang mukha niya, may luha sa gilid ng mata.
Hindi ko napigilang magtanong.
“Wala po kayong uuwian, Ma’am?”
Tahimik siya ng ilang sandali bago sumagot:
“Pinauwi ako ng anak ko. Sabi niya, sagabal na raw ako sa bahay. Matanda na raw, pabigat.”
Tahimik ako. Hindi ko alam kung ano ang sasabihin.
Sa labas, patuloy ang pagbuhos ng ulan, at sa loob ng taxi, parang bumigat ang hangin.
ANG MALING DESISYON
Pagdating namin sa Cubao, tinanong ko kung saan siya gustong bumaba.
“Doon lang sa waiting shed, hijo. May kaibigan daw akong darating.”
Naiwan ko siyang nakaupo sa ilalim ng ulan, habang nag-aayos ako ng sukli.
Paglingon ko, ngumiti siya at nagsabi:
“Salamat ha… sana lagi kang ligtas sa kalsada.”
Ngumiti rin ako at umalis.
Pero ilang minuto pa lang ang lumipas, naramdaman kong may kakaiba sa likod.
Pagtingin ko sa rear seat, may maliit na brown envelope sa sahig, sa ilalim ng upuan.
Basang-basa.
Pagbukas ko — mga bungkos ng pera.
Hindi ako makapaniwala.
2 MILYONG PISO.
Nanlamig ako.
Kinabahan.
“Hindi ‘to totoo…” bulong ko sa sarili ko.
Sinubukan kong balikan ang lugar — pero wala na siya.
Nagtanong ako sa mga tanod, sa mga nagtitinda sa sidewalk — wala raw silang nakitang matanda.
Kinabukasan, dinala ko ang pera sa bahay.
Ang asawa ko, halos maiyak sa tuwa.
“Rico! Jackpot! Baka ito na ‘yung sagot sa mga dasal natin!”
At doon nagsimula ang pagbagsak ng kaluluwa ko.
ANG YAMAN NA NAGPASIRA
Una, bumili kami ng bagong cellphone.
Pagkatapos, bagong TV.
Sumunod, motorsiklo.
At di nagtagal, tumigil ako sa pagmamaneho.
“Sobra pa ‘tong pera, mahal,” sabi ng asawa ko.
“Hindi ito mananakaw sa atin.”
Pero habang tumatagal, parang may mabigat na nakapatong sa dibdib ko.
Sa bawat tawa namin, may echo ng boses ng matanda sa isip ko:
“Salamat ha… sana lagi kang ligtas sa kalsada.”
Hindi na ako makatulog.
Tuwing gabi, naririnig ko ang ingay ng ulan — at parang boses ng matanda na tinatawag ako:
“Anak… ibalik mo…”
ANG KABAYARAN NG KASAKIMAN
Isang gabi, habang nagbibilang ako ng natitirang pera, may kumatok sa pinto.
Pagbukas ko — dalawang pulis.
“Kayo po ba si Rico Dela Cruz?”
“Opo, bakit po?”
“May ulat po kami na nawawala ang isang matandang babae, si Aling Teresita Ramos.
May saksi raw na sumakay siya sa taxi niyo noong isang gabi.”
Nanginig ako.
“S-sir, oo po. Hinatid ko siya sa Cubao. Pero… wala na siya nang balikan ko!”
Tumingin ang pulis, seryoso.
“Natagpuan siyang patay sa ilalim ng tulay sa may Aurora. May iniwan siyang sulat.”
Binuksan ng pulis ang folder at binasa:
“Sa taong naghatid sa akin — salamat. Ang nasa bag ay para sa iyo, anak.
Pero kung gagamitin mo ito sa kasakiman, huwag mo akong kalilimutan.”
Nanlambot ako.
Para akong binuhusan ng malamig na tubig.
Hindi ako makapagsalita.
Pag-alis ng mga pulis, napaupo ako sa sahig.
Tumingin ako sa mga gamit naming bago — cellphone, TV, motorsiklo — at parang bigla silang naging mabigat.
“Nay… patawarin niyo ako…”
ANG ARAL NG ISANG HULI NA
Kinabukasan, ibinenta ko lahat ng mga bagay na binili ko.
Dinala ko ang natitirang pera sa simbahan at bahay-ampunan.
At mula noon, bumalik ako sa pagmamaneho — pero iba na ako.
Sa bawat pasaherong matanda, lagi kong sinasabi:
“Ingat po kayo, Nay. Libre na po ito.”
Hindi dahil gusto kong magpakabait, kundi dahil gusto kong makabawi.
At tuwing umuulan, napapatingin ako sa salamin ng taxi —
minsan, parang nakikita ko si Aling Teresita sa likuran, nakangiti,
at sa isip ko, naririnig ko siyang muling sinasabi:
“Salamat, anak. Sa wakas, ligtas ka na.”
