NAABUTAN KO ANG ASAWA KO SA KWARTO KASAMA ANG IBANG BABAE — AT DOON KO NALAMAN, HINDI LANG PUSO KO ANG NILINLANG NIYA, KUNDI ANG BUONG BUHAY NA BINUHOS KO PARA SA KANYA.
Ako si Elena, tatlumpung taong gulang, asawa ni Carlo sa loob ng anim na taon.
Sa mata ng iba, masaya kami — perpektong mag-asawa, may bahay, may trabaho, may sasakyan.
Pero sa likod ng mga litrato sa social media, may mga lihim na ako na lang ang nakakaramdam:
ang lamig sa pagitan namin, ang mga gabi ng katahimikan, at ang mga sagot niyang laging “pagod lang ako.”
Hindi ko kailanman inisip na magtataksil siya.
Hanggang isang gabi, lahat ng akala ko, gumuho.
ANG GABI NG KATOTOHANAN
Araw ng Biyernes.
Gabi na ako umuwi galing opisina dahil sa overtime.
Habang paakyat ako sa hagdan, narinig kong parang may tawanan at mahihinang ungol mula sa kuwarto.
Akala ko nanonood lang siya ng pelikula.
Pero nang bumukas nang kaunti ang pinto…
parang may sumabog sa dibdib ko.
Nakita ko si Carlo, ang asawa kong minahal nang buong buo,
nakaakap sa isang babaeng nakahubad, nakahiga sa kama naming mag-asawa —
ang kama kung saan ko pinangarap magbuo ng pamilya.
Tumigil ang oras.
Para akong na-freeze.
Wala akong marinig kundi tibok ng puso kong nagkakabitak.
Hindi ko nasigawan.
Hindi ako nakagalaw.
Tinitigan ko lang sila — habang pareho silang napahinto,
at ang mga mata ni Carlo ay punô ng takot at hiya.
“Elena… teka lang, hindi ‘to—”
“Tama na.”
Isang salita lang ‘yon, pero naramdaman kong gumuho ang lahat.
ANG KATAHIMIKAN PAGKATAPOS NG BAGYO
Hindi ako sumigaw, hindi ako nagwala.
Tumalikod ako at bumaba.
Sa sala, naupo ako, nanginginig ang kamay habang nakatitig sa wedding picture naming nakasabit sa pader.
Ngayon ko lang napansin —
ang ngiting iyon,
hindi na totoo.
Ilang minuto lang, bumaba siya, suot pa rin ang t-shirt, nagmamadaling magsalita.
“Elena, please, pakinggan mo ako—”
“Hindi mo kailangang magpaliwanag, Carlo.”
Tahimik siya.
Hindi niya alam kung paano haharapin ang katahimikang iyon.
“Akala ko, masaya tayo,” bulong ko.
“Pero siguro, matagal ka nang umaalis, no? Hindi lang sa bahay — kundi sa’kin.”
Umiiyak siya, pero hindi ko na kayang maniwala.
Paano mo tatanggapin ang luha ng taong sinira ang mundong itinayo mo sa kanya?
ANG PAGLAYO
Kinabukasan, habang tulog siya, nilagay ko sa bag ang ilang damit at dokumento.
Iniwan ko ang singsing sa ibabaw ng mesa —
yung singsing na minsang simbolo ng pagmamahal, pero ngayon ay paalala lang ng kasinungalingan.
Sinulat ko ang isang maikling sulat:
“Hindi ako aalis dahil galit ako.
Aalis ako dahil kailangan kong mahalin ulit ang sarili kong nakalimutan kong unahin.”
Umalis ako nang hindi lumingon.
At habang naglalakad ako palabas ng gate,
ang hangin, ang katahimikan, at ang bigat sa dibdib — lahat sabay-sabay kong naramdaman.
ANG PANAHON NG PAGHILOM
Lumipas ang ilang buwan.
Lumipat ako sa isang maliit na apartment.
Natuto akong magluto para sa sarili ko, natuto akong tumawa nang mag-isa,
at natuto akong huminga nang walang kasabay.
Minsan, sa gabi, naiiyak pa rin ako.
Hindi dahil sa kanya, kundi sa sarili kong minsang naniwala sa mga pangako niyang walang laman.
Pero bawat luha ay nagturo sa akin ng isa:
hindi mo kailangang magmakaawa sa taong pinili nang hindi ka piliin.
ANG PAGKIKITA MULI
Isang araw, nagkita kami sa grocery.
Mag-isa siyang naglalakad, payat, mukhang pagod.
Nagkatinginan kami, at ngumiti ako.
“Kumusta ka?”
“Ayos lang. Ikaw?”
“Mas maayos na.”
Tahimik.
Walang paliwanag na kailangan.
Alam naming pareho — tapos na.
Habang lumalakad ako palayo, napangiti ako.
Hindi dahil masaya akong naghiwalay kami,
kundi dahil sa wakas, hindi ko na siya sinusumpa sa loob ng puso ko.
Napatawad ko na — hindi para sa kanya, kundi para sa sarili kong paghilom.
ANG KAPAYAPAAN NG PAGPATAWAD
Ngayon, tuwing naaalala ko ‘yung gabi ng pagtataksil,
hindi ko na nakikita ang imahe ng sakit.
Nakikita ko ang imahe ng isang babae —
na sa gitna ng pagkawasak, pinili ang dignidad, hindi ang galit.
At tuwing tinitimpla ko ang kape ko sa umaga,
sinasabi ko sa sarili ko:
“Salamat, Elena.
Dahil kahit gumuho ang puso mo, pinili mong buuin ulit ang sarili mong mundo.”
