“MINAMALIIT NILA AKO DAHIL ANG NANAY KO AY NAMUMULOT NG BASURA — PERO ISANG ARAW, IPINAKITA NIYA SA LAHAT NA ANG TUNAY NA YAMAN AY NASA PUSONG MARUNONG MAGMAHAL.”
Ako si Jessa, labing-pitong taong gulang, estudyante sa pampublikong paaralan sa Maynila.
Tahimik lang ako sa klase, kasi halos lahat ng kaklase ko — mayayaman, sosyal, may mga magulang na naka-kotse.
Ako lang ‘yung may ina na araw-araw ay nagbubuhat ng kariton,
may suot na butas-butas na sombrero, at amoy araw.
Oo, si Mama Linda, isang basurera.
At ako — ang anak niyang palaging tinutukso, pinagtatawanan, at tinitingnan mula ulo hanggang paa.
ANG MGA SALITANG SUMAKTAN SA AKIN
Tuwing hapon, sinusundo ako ni Mama sa school.
Naka-tsinelas lang siya, pawis na pawis, at dala ang kariton na puno ng plastik at bote.
Ngumiti siya palagi, masaya pa rin kahit pagod.
Pero ako?
Tumatakbo ako palabas ng gate bago pa siya makalapit.
Ayokong makita ng mga kaklase ko.
Isang araw, hindi ako nakatakas.
Nakita ako ng mga kaklase kong sina Ella at Nicole.
“Siya ‘yung nanay mo, no?
Basurera?”
“Ang baho siguro sa bahay niyo, Jessa!”
Tumawa sila nang malakas.
Gusto kong mawala. Gusto kong sumigaw.
Pero tiningnan lang ako ni Mama at ngumiti, parang walang narinig.
“Anak, tara na. Gutom ka na siguro.”
Pag-uwi namin, umiiyak ako habang kumakain.
Pero si Mama, tahimik lang, ngumiti pa rin.
“Anak, hayaan mo sila.
Minsan, hindi nila alam kung gaano kahirap ang buhay.
Pero balang araw, ikaw mismo ang magpapatunay na hindi kailangang ikahiya ang marangal na trabaho.”
ANG ARAW NG PROYEKTONG MAGBABAGO NG LAHAT
Lumipas ang mga buwan, dumating ang “Community Day” sa school —
isang proyekto kung saan kailangang magpakita ng kontribusyon sa lipunan.
Karamihan ng kaklase ko, nagdala ng mga picture ng magulang nilang nurse, engineer, o pulis.
Ako? Tahimik lang.
Wala akong maisip na ipapakita.
Hanggang isang gabi, habang tinitingnan ko si Mama na naghihiwalay ng plastik at bote,
naisip ko:
“Siya… siya ang tunay na bayani ko.”
Kinabukasan, pumunta ako sa guro ko.
“Ma’am, pwede po ba akong magpresent tungkol sa mga taong nangangalakal?”
Nagulat siya pero tumango.
At doon nagsimula ang isang bagay na hindi ko makakalimutan.
ANG ARAW NG PAGBABAGO
Dumating ang presentation day.
Lahat may poster, video, at props.
Pagdating ko sa harap, nakita ko sila — mga kaklase kong dati akong tinatawanan, nakatingin, nag-aabang.
“Ang topic ko po ay tungkol sa isang taong tinatawag ng marami na basurera…
pero para sa akin, siya ang taong nagturo kung ano ang tunay na pagmamahal.”
Pinakita ko ang litrato ni Mama habang naglalakad sa ilalim ng araw, bitbit ang kariton.
“Hindi po siya nagtapos ng kolehiyo, pero siya po ang nagturo sa akin ng sipag, tiyaga, at kababaang-loob.
Sabi niya, ang tunay na marumi ay hindi ‘yung kamay na may dumi,
kundi ‘yung pusong hindi marunong makaintindi.”
Tahimik ang buong klase.
Ang guro ko, umiiyak.
At sa pinto ng silid, nakita ko si Mama — tahimik, hawak ang kariton, nakatingin sa akin.
Ngumiti siya, pero umiiyak din.
Pagkatapos ng speech, lumapit sa akin si Ella — ‘yung madalas tumukso.
“Jessa… pasensiya na ha.
Hindi ko alam na ganun pala ka-sakripisyo ‘yung nanay mo.”
Ngumiti ako.
“Ayos lang. Masaya akong nakita niyo kung gaano ko siya kamahal.”
ANG MENSAHE NG PAGMAMAHAL
Pag-uwi namin ni Mama, hinawakan ko ang kamay niyang magaspang.
“Ma, proud ako sa’yo.”
Ngumiti siya.
“Hindi mo kailangang maging mayaman, anak.
Basta marunong kang magmahal at magpatawad, mas mayaman ka sa lahat.”
Lumipas ang ilang taon,
naging Environmental Engineer ako —
at itinayo ko ang programang tumutulong sa mga katulad ni Mama.
Ngayon, sa tuwing may nagsasabi ng salitang basurera,
lagi kong sinasagot:
“Hindi siya basurera. Isa siyang tagapagligtas ng mundo —
at siya rin ang dahilan kung bakit ako narito.”
