“LIMÁNA NA ANG PINAPALAYAS NIYA DAHIL SA ANAK NIYA — PERO ANG IKAPITO ANG GUMAWA NG ISANG BAGAY NA NAGPAHUNGOY SA TIBO NG PUSO KO.”
Ang pangalan ko ay Althea Ramos, 31 anyos, isang babaeng iniwan ang trabaho sa probinsya para subukang buuin ang pamilya ng lalaking mahal ko—si Darius, isang single dad na may anak na siyam na taong gulang: si Mia.
Nang lumipat ako sa bahay nila, akala ko simpleng adjustment lang ang haharapin ko.
Pero ang totoo?
Dumating ako sa digmaan.
Pagbukas ko ng pinto noong unang araw ko, nakita ko ang limá nang katulong na lumalabas, may mga pasa sa braso, may hawak na kahon, at may mga matang hindi na makatingin pabalik.
Sa gitna ng sala, nakatayo si Mia, payat, maputi, naka-robe ng mahal na tela—
at may hawak siyang gunting.
Nakangisi.
ANG BATA NA WALANG TAKOT
“Althea, huwag kang magulo,” sabi ni Darius, habang pinapirma ang ikalima sa quit notice.
“Ang anak ko… sensitive. Kaya dapat lahat sumusunod sa kanya.”
Sensitive?
Pero ang braso ng katulong may galos.
Ang leeg niya may pilat ng pagkakamot.
At si Mia—ang bata—humalakhak pa habang lumalabas ang katulong.
“Bye, ate. You’re too slow,” sabi niya, parang wala lang.
Gusto kong magsalita, pero hinawakan ako ni Darius.
“Hayaan mo na. Bata lang ’yan.”
Pero may kung anong malamig ang lumusot sa likod ko.
Hindi normal ang tingin ng batang iyon.
Para siyang nagtatago ng unos sa loob ng dibdib niyang maliit.
Sa sunod na linggo, tatlong katulong ang nag-apply.
Tatlo ring umalis.
Iba’t ibang dahilan:
Nalaglag raw mula hagdan.
Sinabunutan raw habang natutulog ang bata.
Sinuntok raw sa tagiliran nang hindi sumunod.
Tuwing may aalis, isang bagay lang ang sinasabi ni Mia:
“They’re weak. I don’t want weak people.”
At tuwing sasabihin ko ito kay Darius, ito lang ang sagot niya:
“Tama na, Althea. Anak ko ’yan. Huwag kang makialam.”
At doon ko naisip:
Hindi lang problema si Mia.
Bulag si Darius.
ANG PAGDATING NG IKAPITO
Dumating si Tess, 52 anyos, payat, payapang mukha, halatang sanay sa hirap.
Tahimik siyang nag-apply, nag-bow, at nang makita si Mia, ngumiti lang.
“Hello.”
Simple lang. Walang takot. Walang pag-aalinlangan.
Napaarko ang kilay ni Mia.
Parang nasaktan na hindi natakot ang bagong yaya.
Noong unang araw, binuhusan siya ni Mia ng juice.
Hindi kumibo.
Noong pangalawang araw, sinarado ni Mia ang pinto sa mukha niya.
Bumukas pa rin ang pinto nang may ngiti.
Noong pangatlong araw—
sinaksak ni Mia ang unan niya, sabay bulong:
“You can’t stay. I don’t want you.”
Pero ang sagot ni Tess?
“Ayos lang. Kasi hindi kita kailangan gusto…
ang kailangan mo, may mananatili.”
At doon nagsimula ang bagay na walang sinuman ang naka–asahan.
ANG PAGBUKA NI MIA
Isang hapon, habang umuulan, nakita ko si Mia nakaupo sa hagdan, nakatalukbong, nanginginig.
Lumapit ako, pero tinulak niya ako.
“Go away.”
Pero si Tess?
Umupo sa tabi niya. Hindi nagsalita. Hindi nangulit. Hindi nangusisa.
Matagal. Tahimik. Pwesto lang.
Hanggang biglang nagsalita si Mia:
“Bakit hindi ka naaalis? Sinaktan na kita kahapon.”
Pumikit si Tess at marahang hinawakan ang kamay ng bata.
“Kasi anak… hindi ako takot sa galit mo.
Takot ako sa lungkot mo.”
Para siyang naputol.
Nawala ang yabang sa mukha ni Mia.
Napalitan ng takot.
“Lola Tess… gusto ko lang po sana… sana…”
Hindi niya natuloy.
Niyakap siya ni Tess.
Hindi mahigpit.
Hindi mapilit.
Yakap lang.
At doon, parang bumagsak ang pader na ilang taong itinayo ng bata.
Umiyak si Mia.
Hindi iyak ng maldita.
Iyak ng batang naghahanap ng tao.
Narinig iyon ni Darius.
Pero ang mas malala, narinig niya rin ang sumunod na salita ni Mia:
“Ayokong mawala si Mommy. Ayokong mamatay ulit ang taong nagmamahal sa ’kin.”
Tumigil ang mundo ko.
Tumigil din ang hakbang ni Darius.
Mula pa nung mamatay ang ina ni Mia,
walang nakausap ang bata,
walang nakaabot,
walang naka-tagos.
Maliban kay Tess.
ANG PAGBABAGO NG AMA
Nang gabing iyon, kinausap ako ni Darius.
“Althea…”
Basag ang boses niya.
“I’m sorry. Hindi ko nakita. Hindi ko alam.”
Nagluhod siya sa harap ko.
Humawak sa kamay ko.
“Tinakpan ko ang sakit ng anak ko… naghari-harian siya kasi hindi ko siya tinuruan paano mahalin ang sarili niya.”
Lumapit si Mia, hinawakan ang damit niya, umiiyak.
“Daddy… sorry… sorry po talaga…”
At sa unang pagkakataon matapos ang matagal na panahon,
niyakap sila ni Darius nang buong puso.
Walang pag-prestige.
Walang ego.
Walang denial.
Pamilya.
At sa sulok ng bulwagan, si Tess nakatayo, luhaan pero nakangiti.
“Manang…” sabi ko, “kahit limáng umalis… bakit kayo nanatili?”
Ngumiti siya ng malumanay.
“Kasi may mga batang hindi kailangan ng katulong…
kailangan nila ng tahanan.”
At doon ko natutunan:
Hindi masama si Mia.
Nasugatan lang.
At walang nagpaubaya upang gamutin ang kaluluwa niyang durog.
Hanggang dumating ang ika–pito—
ang taong hindi natakot…
ang taong gumamit ng puso,
hindi ng takot.
MORAL
“ANG BATANG MASUNGIT AY HINDI MALDITA —
MARAMI LANG SIYANG SAKIT NA WALA NI MANG ISA NAKAHANDA MEND.”
“MINSA’N, ANG MGA TAONG HINDI MO INAASAHAN — SILA PA ANG TOTOONG TAGAPAGLIGTAS.”
