“ARAW-ARAW KONG NILILINIS ANG KALSADA NG ESKWELAHAN — HINDI KO ALAM KUNG MAKAKAIN PA AKO SA GABI, PERO LAGI AKONG NAKANGITI. KASI KUNG AKO, NA WALANG WALA, KAYA PANG NGUMITI, BAKA SILA, MATUTO RIN.”
Tuwing alas-singko ng umaga, bago pa sumikat ang araw, naririnig na sa likod ng San Lorenzo Elementary School ang tunog ng walis tingting.
“Sus, si Mang Lando na naman, ang aga,” sabi ng mga guwardiya.
Si Mang Lando, limampu’t tatlong taong gulang, tagalinis ng paaralan.
Wala siyang asawa, wala ring anak — pero sa tuwing may batang dumaraan, lagi siyang bumabati:
“Magandang umaga, iho!”
“Ingat, iha, baka madulas ka!”
At ang bawat ngiti niya ay parang sinag ng araw sa umagang maulap.
Ngunit ang hindi alam ng lahat — minsan, wala siyang kain buong araw.
ANG TAHIMIK NA TAGAPAGLINIS
Si Mang Lando ay dating construction worker.
Nang mawalan ng trabaho, tinanggap niya ang kahit maliit na suweldo sa eskwelahan — basta’t may pambili ng bigas at gamot.
Araw-araw, nililinis niya ang sahig ng quadrangle, pinupunasan ang mga mesa, tinatanggal ang kalat ng mga bata na minsan ay hindi man lang lumilingon sa kanya.
Minsan, may batang nagtapon ng papel sa harap niya.
Ngumiti lang siya, pinulot iyon, at sinabi:
“Anak, sa buhay, matututunan mong pulutin ang mga pagkakamali — hindi itapon.”
At mula noon, kahit sa simpleng paraan, naging guru siya ng kabutihan nang hindi man lang nagtuturo sa silid-aralan.
ANG MGA TAONG NAGTATAKA
Isang araw, may estudyanteng lumapit sa kanya — si Lia, Grade 6 honor student.
“Mang Lando, bakit po lagi kayong nakangiti? Kahit mainit, kahit pagod na kayo, ngiti pa rin?”
Ngumiti lang siya, pinahiran ng pawis ang noo gamit ang basahan.
“Kasi, iha, kung hindi ako ngingiti, baka isipin n’yo normal lang ang magreklamo.
Baka isipin n’yo, ang buhay puro bigat.
Pero gusto kong makita n’yo, kahit mahirap, puwedeng maging magaan kung marunong kang tumawa.”
Tahimik si Lia.
Pag-uwi niya, ikinuwento niya sa nanay niya.
At mula noon, sa bawat umaga, siya naman ang unang bumabati kay Mang Lando:
“Good morning po, Mang Lando!”
At laging sagot ng matanda:
“Mas magandang umaga kung may ngiti, iha!”
ANG ARAW NA HINDI SIYA DUMATING
Isang umaga, alas-sais na — pero walang tunog ng walis.
Tahimik ang buong bakuran.
Nagulat ang mga guro, ang mga bata, at maging ang mga guwardiya.
“Nasaan si Mang Lando?”
Napag-alaman nila, nilagnat daw siya kagabi at hindi na kinaya ng katawan.
Kaya nang sumunod na araw, dumalaw ang principal at ilang estudyante sa bahay niya — isang barong-barong sa tabi ng estero.
Pagdating nila, nakita nila si Mang Lando, nakahiga pero may ngiti pa rin.
“Pasensya na, Ma’am. Hindi ko po nalinis ‘yung eskwelahan kahapon.”
Ngumiti ang principal, halos mapaluha.
“Mang Lando, hindi mo kailangang humingi ng tawad.
Dapat kami ang magpasalamat sa’yo.”
ANG ARAW NG PAGBABALIK
Pagkaraan ng dalawang linggo, nakabalik siya sa trabaho.
Lahat ng bata, pumalibot sa kanya.
May dala silang mga drawing, may mga sulat, may mga simpleng regalo:
“Salamat po, Mang Lando!”
“Kayo po ang inspirasyon namin!”
Tumawa lang siya, umiiyak sa tuwa.
“Mga anak… kung alam niyo lang, kayo rin ang dahilan kung bakit ako bumabangon.”
At mula noon, sa bawat recess, may magbibigay sa kanya ng tinapay, ng juice, ng simpleng kanin at ulam.
Hindi dahil naaawa sila — kundi dahil natutunan nila kung ano ang kabutihan.
ANG KASAGUTAN SA TANONG NG BUHAY
Isang araw, may reporter na dumating sa eskwelahan.
Kinuhanan siya ng video, tinanong:
“Mang Lando, sa edad niyo, sa hirap ng trabaho, bakit kayo laging masaya?”
Ngumiti siya, sagot niya:
“Kasi kung ‘yung mga batang ‘to, nakikita araw-araw ang ngiti ko kahit pagod ako,
baka isipin nila na okay lang mapagod basta’t huwag kang sumuko.
Kasi kung ako, na walang pera, kayang ngumiti — bakit sila, na may pag-asa, hindi?”
At sa video na iyon, milyon ang naiyak.
Hindi dahil sa lungkot, kundi dahil sa liwanag na dala ng isang simpleng ngiti.
ANG TAONG NAG-IIWAN NG BAKAS
Ngayon, wala na si Mang Lando.
Pumanaw siya makalipas ang ilang taon.
Pero sa harap ng eskwelahan, itinayo ng mga guro at estudyante ang isang maliit na plake:
“Dito araw-araw nagwalis si Mang Lando — hindi lang ng kalat, kundi ng lungkot sa paligid.”
At tuwing umaga, bago magsimula ang klase, may maririnig kang boses ng mga bata:
“Good morning, Mang Lando!”
Habang ang hangin ay tila may ngiti rin, dala ang diwa ng taong nagturo sa kanila ng pinakamahalagang leksyon:
“Ang kabutihan, hindi kailangang maging malaki — minsan, sapat na ang isang ngiti.”
