“DATI AKONG NAGBEBENTA NG DAMIT SA KALSADA — PERO NGAYON, AKO NA ANG MAY-ARI NG MALL NA DATI KO LANG PINAPANAGINIPAN.”
Ako si Jomar Perez, 39 anyos.
Isang dating sidewalk vendor na kumakain ng tinapay na walang palaman, natutulog sa ilalim ng trapal, at nangangarap sa ilalim ng ilaw ng poste.
Wala akong diploma, wala akong koneksyon, wala akong puhunan — pero meron akong panaginip.
At ang panaginip na ‘yon, kahit ilang beses pa akong mabigo, hindi ko kailanman binitawan.
ANG PANAHON NG PAGKATAKOT AT GUTOM
Labingpitong taong gulang ako nang una kong maranasan ang gutom na walang kasabay na pag-asa.
Namayapa si Tatay, iniwan kami ni Nanay.
Kaya ako, pinilit kong mabuhay mag-isa sa Maynila.
Noong una, nagbuhat ako ng kargamento sa palengke.
Pagkatapos, nagbenta ako ng ukay-ukay sa tabi ng kalsada.
May isang lumang kariton, isang trapal, at limang pirasong t-shirt na galing pa sa basurahan ng mga dayuhan.
Sa tuwing uulan, tumatagos ang tubig sa trapal.
Sa tuwing sisikat ang araw, sumasakit ang ulo ko sa init.
At sa tuwing may lalapit na tanod, nagmamadali akong mag-ayos dahil baka tanggalin na naman ang pwesto ko.
Pero kahit gano’n, lagi kong sinasabi sa sarili:
“Hindi ko alam kung kailan ako aangat, pero alam kong hindi ako mananatiling ganito.”
ANG PAGSUBOK NG PANANAMPALATAYA
Isang araw, habang nagtitinda ako, nilapitan ako ng isang ginang.
“Magkano ‘tong polo?”
“Isandaan po, Ma’am.”
“Ay mahal. Sa mall, mas maganda pa diyan.”
Tumawa siya, sabay alis.
Habang lumalakad siya palayo, ramdam ko ang kirot.
Hindi lang dahil sa sinabi niya, kundi dahil totoo ‘yon.
Hindi maganda ang paninda ko, pero ‘yon lang ang kaya ko.
Gabi-gabi, nagdadasal ako sa ilalim ng poste:
“Panginoon, bigyan n’yo lang po ako ng isang pagkakataon. Hindi po ako tamad. Gusto ko lang makapagsimula ulit.”
Hanggang isang araw, habang nag-aayos ako ng mga damit, lumapit ang isang matandang lalaki.
“Iho, ikaw ba ‘yung nagtitinda rito araw-araw kahit umuulan?”
“Opo.”
“Ilang taon ka nang ganito?”
“Halos tatlo na po.”
Tahimik siyang tumango, sabay sabi:
“Bukas, pumunta ka sa tindahan ko sa kabilang kanto. Baka may magawa ako para sa’yo.”
ANG PAGBABAGO NG KAPALARAN
Kinabukasan, pumunta ako.
Ang tindahan ay lumang ukay-ukay store na naghahanap ng helper.
Tinanggap niya ako bilang tagalinis, at doon nagsimula ang panibagong kabanata ng buhay ko.
Araw-araw akong maaga.
Pagkatapos ng trabaho, nagtitinda pa rin ako sa kalsada.
Unti-unti, natutunan ko kung paano magpresyo, mag-ayos ng display, at magpakita ng malasakit sa customer.
Pagkalipas ng tatlong taon, umalis na si tatay Lito — ang may-ari ng tindahan.
Bago siya umalis, iniabot niya sa akin ang susi.
“Jomar, gusto kong ipagpatuloy mo ‘tong tindahan. Alam kong kaya mong palakihin ‘to. Hindi lahat ng mayaman, nagsimula sa taas. Yung iba, tulad mo — mula sa lupa.”
Umiiyak ako noon habang hawak ang susi.
Hindi ko alam kung paano magsisimula, pero alam kong hindi ko siya bibiguin.
ANG TINDERO NA NAGING NEGOSYANTE
Taon ang lumipas.
Inayos ko ang tindahan, nagtipid, at pinalago.
Gamit ang kinita ko, bumili ako ng mga bagong stock — hindi na galing sa ukay, kundi mga produkto galing sa lokal na mga mananahi.
Hindi ko inakala, pero sa loob ng limang taon, nakapagbukas ako ng sariling boutique.
At sa loob ng sampung taon, naging tatlong branch ito — hanggang sa tinawag na JOMAR APPAREL & CO.
Minsan, dumaan ako sa dati kong pwesto sa kalsada.
May bagong vendor doon, pawisan, nakayuko, nagtitinda ng mga lumang t-shirt.
Nilapitan ko siya, ngumiti, at inabot ang sobre.
“Para makapagsimula ka ulit, iho.”
“Sir, bakit po?”
“Kasi ako rin, dati akong ganyan.”
ANG ARAW NG PASASALAMAT
Nang magbukas ang pinakabago kong branch sa Quezon City, inimbitahan ko lahat ng dati kong katrabaho, mga vendor, at pati ang matandang tanod na dati’y palaging nagpapalayas sa akin.
Tumayo ako sa gitna ng entablado, humawak sa mikropono, at nanginig ang boses ko.
“Mga kababayan, hindi ko po alam kung anong ibig sabihin ng tagumpay noon.
Pero ngayon, alam ko na — ang tagumpay ay ‘yung hindi mo nakakalimutang minsan, naglakad ka rin sa init, at nagbenta ka rin ng pag-asa.”
Lumingon ako sa likod, nakita ko si Nanay, umiiyak, proud na proud.
“Nay, dati sabi n’yo, ‘Anak, basta marangal, ‘wag kang mahiya.’
Ngayon, Nay, marangal na rin ang tagumpay natin.”
At sa sandaling iyon, umiyak ang lahat ng tao sa loob ng mall na dati ko lang pinapangarap pasukin.
ANG LALAKING HINDI NAKALIMOT SA KALSADA
Ngayon, sa bawat damit na ibinebenta namin, laging may nakasulat sa tag:
“Para sa mga dating nangarap sa kalsada. Huwag kang sumuko.”
Kasi sa dulo ng lahat ng hirap, natutunan ko:
“Ang kahirapan ay hindi sumpa — kundi panimulang pahina ng tagumpay.”
At tuwing may batang vendor na lumalapit sa akin, sinasabi ko palagi:
“Huwag mong ikahiya ‘yan.
Kasi minsan, sa alikabok ng kalsada, doon isinisilang ang pinakamakinang na bituin.”
