“BINASA AKO NG ULAN AT NG PANLILIBAK NG MUNDO — PERO HINDI KO ALAM, ANG ARAW NA ‘YON ANG MAGBABALIK SA AKIN NG DANGAL, NG PAGMAMAHAL, AT NG SARILI KO.”
Ako si Jessa, dalawampu’t anim na taong gulang.
May asawa akong si Marco, isang truck driver na madalas nasa probinsya.
Mabait siya, masipag, at mahal na mahal ko.
Pero sa bahay namin, hindi ako ang reyna — kundi ang kanyang ina.
Mula nang tumira kami sa bahay ng biyenan ko, araw-araw ay tila impiyerno.
Lahat ng kilos ko, mali.
Lahat ng gawa ko, kulang.
Ang simpleng pagkalat ng bigas sa sahig ay nagiging dahilan ng sermon.
Ang isang pirasong ulam na nasobrahan ng alat ay nagiging kasalanang parang walang kapatawaran.
At dahil ayokong makasira sa pagitan nila ng anak niya, tinitiis ko.
Tiniis ko — araw-araw.
ANG GABI NG BAGYO
Noong gabing iyon, bumuhos ang pinakamalakas na ulan ng taon.
Wala si Marco, dahil may delivery sa Bicol.
Ako lang at si Nanay Cora — ang biyenan kong tila ayaw sa mismong paghinga ko.
Habang nilalagay ko sa mesa ang niluto kong tinola, bigla niyang hinampas ang sandok.
“Ano ‘to? Araw-araw na lang sabaw! Ano bang silbi mo rito, Jessa? Parasito!”
Tahimik lang ako.
Hindi ako lumaban.
Pero lalo siyang nagalit.
“Wala kang silbi! Kahit anak ko, pinababa mo! Dapat noon ka pa umalis!”
Ngunit ngayong gabi, iba.
Iba ang apoy sa mga mata niya.
Lumapit siya, tinuro ang pinto.
“Lumayas ka! Ngayon din! Sa harap ng Diyos, ayaw na kitang makita rito!”
“Pero Nay… umuulan po…”
“Hindi ko problema ‘yan. Lumayas ka!”
At sa isang iglap, tinulak niya ako palabas ng bahay — walang sapin sa paa, walang payong, walang kahit isang gamit.
ANG PAGKALIGAW SA GITNA NG ULAN
Habang binabasa ako ng ulan, ramdam ko ang bigat ng bawat patak — parang sinasampal ako ng mundo.
Wala akong mapuntahan.
Wala akong pera.
Wala akong kasama.
Lumakad ako sa kalsada, nanginginig, habang ang mga ilaw ng tricycle ay parang mga matang tumatawa sa akin.
Tila naririnig ko pa ang boses ng biyenan ko sa hangin:
“Walang silbi! Wala kang lugar dito!”
Huminto ako sa waiting shed.
Tahimik. Malamig.
At doon, sa gitna ng ulan, sa unang pagkakataon, umiiyak akong mag-isa.
“Diyos ko… bakit ganito?
Hindi ba sapat ang pagmamahal ko sa anak Niya?”
ANG HINAYANG AT ANG TULONG
Makalipas ang ilang oras, isang tricycle ang huminto.
Isang matandang babae ang bumaba, may dalang payong.
“Iha… bakit basa ka? Saan ka pupunta?”
“Wala po akong mapuntahan, Nay.”
Tinakpan niya ako ng payong, inakay papunta sa maliit niyang tindahan sa tabi ng kalsada.
Binigyan niya ako ng tuwalya at mainit na sopas.
“Minsan, iha, kailangan mo munang mawala para makita mo kung sino talaga ang para sa’yo.”
Hindi ko alam kung bakit, pero sa mga salitang ‘yon, parang lumuwag ang dibdib ko.
Doon ako natulog — sa sahig ng maliit niyang tindahan, pero unang beses kong nakaramdam ng kapayapaan.
ANG PAGBABAGO
Kinabukasan, tumulong ako kay Aling Minda (iyon pala ang pangalan ng matanda).
Tinuruan niya akong magluto, magtinda, at mamuhay ng marangal.
Pagkaraan ng ilang buwan, may maliit na karinderya na kami — “Lutong Bahay ni Jessa.”
Maraming kumakain, maraming bumabalik.
At sa bawat halakhak ng customer, naririnig ko ang boses ng lakas ko.
Unti-unti kong naaalala kung sino ako bago ako itinulak palabas ng pintuan.
ANG PAGKIKITA MULI
Pagkalipas ng halos isang taon, isang araw, dumating si Marco.
Basang-basa, pawisan, humihingal.
“Jess! Diyos ko, Jessa! Pinaghahanap kita!
Sabi ni Mama, ikaw daw ang umalis, na iniwan mo ako!”
Tumingin lang ako sa kanya, tahimik.
“Marco, hindi ako umalis — pinalayas ako. Pero hindi ako nagalit.
Kasi kung hindi niya ako pinalayas, hindi ko malalaman na kaya kong tumayo nang mag-isa.”
Niyakap niya ako, umiiyak.
“Uuwi ka na, ha?”
Ngumiti ako.
“Hindi na, Marco.
Pero pwede kang bumisita — dito, kung saan natutunan kong mahalin ang sarili ko muli.”
ANG INA NA LUMAYA
Ngayon, lumipas na ang tatlong taon.
Si Marco ay minsan-minsang dumadalaw, dala ang pagkain at mga bulaklak.
Hindi ko siya sinisi.
Pero hindi na rin ako bumalik sa dati kong buhay.
Ngayon, may sarili na akong bahay, negosyo, at panibagong lakas.
At sa tuwing umuulan, lagi kong tinitingala ang langit at sinasabi:
“Salamat, Diyos ko.
Dahil minsan, kailangang mabasa ka muna ng ulan bago mo mahanap ang araw.”
