“ARAW-ARAW KONG INALAGAAN ANG ISANG MATANDANG PASYENTE — HINDI KO ALAM, SIYA PALA ANG TAONG PINAKAMATAGAL KO NANG HINAHANAP: ANG AMA KONG HINDI KO KAILANMAN NAKILALA.”
Ako si Lena, dalawampu’t pito anyos, isang nurse aide sa isang pribadong ospital sa Quezon City.
Hindi ako mayaman, pero masaya ako sa trabaho ko.
Sanay akong mag-alaga — ng bata, ng matanda, ng kahit sinong kailangan ng tulong.
Siguro dahil mula pagkabata, wala akong inaalagaang tatay na umalalay sa akin.
Lumaki akong kasama lang si Mama, at tanging kwento lang ang meron ako tungkol sa taong tinatawag kong “Papa.”
Ayon kay Mama, iniwan daw kami ng ama ko bago pa ako ipanganak.
Hindi ko alam ang dahilan, at hindi ko na rin tinanong.
Ang sabi ko lang sa sarili ko, “Okay lang. Masaya naman kami ni Mama.”
Pero sa totoo lang… sa tuwing nakikita kong may tatay ang ibang bata, may bahagi ng puso ko na kumakaba — naghahanap, nagtatanong.
ANG BAGONG PASYENTE
Isang umaga, tinawag ako ng head nurse.
“Lena, may bagong admit sa Room 209. Senior male patient.
Medyo matigas ang ulo, pero kailangan ng mahabang pag-unawa. Siya na ang i-assign sa’yo.”
Pagpasok ko sa kwarto, nakita ko siya — isang matandang lalaki, payat, maputla, may tubo sa ilong.
Tahimik lang siya, nakatingin sa bintana.
“Magandang umaga po, Sir. Ako po si Lena, ang mag-aalaga sa inyo mula ngayon.”
Tumango lang siya, malamig ang tingin, parang galit sa mundo.
“Hindi ko kailangan ng alaga,” mahinang sabi niya.
“Opo. Pero kailangan ko pong alagaan kayo.”
Hindi ko alam kung bakit, pero sa unang tingin pa lang, parang may pamilyar sa kanya.
Hindi ko maipaliwanag — para bang nakita ko na siya dati, o narinig ang boses niya sa panaginip.
ANG MGA ARAW NG PAG-ALAGA
Lumipas ang mga araw, tahimik lang siya.
Hindi siya masungit, pero hindi rin siya palakaibigan.
Kapag pinapakain ko, nakatingin lang sa pinggan.
Kapag nililinis ko ang sugat niya, tahimik lang.
Minsan, narinig ko siyang bumubulong habang tulog:
“Rosa… anak…”
Napalingon ako.
“Rosa” — pangalan ni Mama.
Napaisip ako.
Imposible, hindi ba?
Baka nagkataon lang.
Pero simula noon, tuwing tinatawag niya ‘yung pangalang ‘Rosa,’ parang may kumukurot sa puso ko.
ANG MGA PALATANDAAN
Isang gabi, habang pinapalitan ko ang bedsheet niya, may nahulog na lumang wallet mula sa mesa.
Kinuha ko iyon at ibinalik, pero bago ko isara, napansin kong may lumang litrato sa loob.
Kinuha ko sandali.
Larawan iyon ng isang dalagang buntis — si Mama.
Nanginginig ang kamay ko.
Hindi ako makahinga.
Binuksan ko pa ang kabilang bulsa, at may lumang birth certificate.
Nakasulat doon: “Ama: Roberto D. Ramirez.”
Ang pangalan ko? Lena R. Ramirez.
Para akong tinamaan ng kidlat.
Siya.
Siya pala ang lalaking iniwan kami.
Ang pasyenteng araw-araw kong pinapakain, pinapalitan ng gamot, pinapatawa kahit minsan, siya pala ang ama kong hindi ko nakilala.
ANG HARAPAN NG KATOTOHANAN
Kinabukasan, naglakas ako ng loob.
Pagpasok ko sa silid, huminga ako nang malalim.
“Sir Roberto…”
“Hmm?”
“May gusto po akong itanong.”
“Ano ‘yon?”
“May anak po ba kayong iniwan dati… mga dalawampu’t pitong taon na ang nakakalipas?”
Tumigil siya.
Dahan-dahan siyang tumingin sa akin, parang biglang tumanda ng sampung taon.
“Bakit mo natanong?”
“Kasi po… ako ‘yung anak niyo.”
Napatulala siya.
Tumulo ang luha sa gilid ng mata.
“Diyos ko… Lena?”
“Opo, Tay. Ako ‘to. Ako ‘yung anak niyong iniwan.”
Humawak siya sa kamay ko, nanginginig.
“Anak… hindi ko kayo gustong iwan noon.
May utang ako, pinagbantaan ang buhay ni Rosa.
Kaya umalis ako, para hindi ko kayo madamay.
Araw-araw, pinagsisihan ko ‘yon.
Lahat ng pera, lahat ng oras, walang saysay… kasi wala kayo.”
Hindi ko napigilan ang luha ko.
Niyakap ko siya.
Hindi dahil sa galit, kundi dahil sa lahat ng taon na wala ako sa bisig niya.
“Tay, tapos na po ‘yung galit. Ang natira na lang, pagmamahal.”
ANG HULING ARAW NIYA
Lumipas ang ilang linggo, mas gumaan ang loob niya.
Ngumiti na siya, kumain ng maayos, natutong magsabing “Salamat, anak.”
Pero isang gabi, hindi na siya nagising.
Tahimik lang, parang nakangiti, hawak pa rin ang kamay kong mahigpit.
Sa tabi niya, may iniwang sulat:
“Anak,
Salamat sa pag-aalaga mo sa akin.
Hindi ko alam kung anong kabutihan ang nagawa ko para bigyan ako ng pagkakataong makilala ka bago ako mamatay.
Hindi ko man napalaki ang anak ko, binigyan ako ng Diyos ng pagkakataon na maranasan kung gaano siya kabait, kahit sandali lang.
Ipagpatuloy mo ang kabutihang ‘yan, anak.
At tuwing may pasyente kang aalagaan, isipin mo na ako ‘yon.”
At sa ibaba ng sulat, nakasulat ang huling linya na hindi ko makakalimutan:
“Ang pinakamagandang himala sa buhay ko — ay ang alagaan ako ng sarili kong anak.”
ANG PUSONG GUMALING
Ngayon, tatlong taon na ang nakalipas.
Patuloy pa rin akong nurse.
Pero bawat pasyente na hinahawakan ko, bawat kamay na tinutulungan kong bumangon,
nakikita ko si Papa — ang lalaking hindi ko nakasama noong bata pa ako,
pero minahal ko pa rin hanggang huli.
At sa tuwing mag-isa ako sa ospital,
tumingin ako sa langit at sinasabi:
“Tay, salamat.
Dahil kahit sandali lang, tinawag ko kayong ‘Papa,’ at narinig kong tinawag mo akong ‘Anak.’”
