“ANIM NA BUWAN AKONG TINATAWAG NA TANGA SA HARAP KO — HINDI NILA ALAM MAS MAGALING PA AKO MAG-ARABIC KAYSA SA KANILA.”
Ako si Sarah, 32 anyos, American, at engaged sa lalaking minahal ko nang buong puso — si Fadi.
Noong una, akala ko masaya ang buhay kasama siya at pamilya niya.
Pero hindi ko inasahan…
na sa loob ng anim na buwan, magiging para akong pader sa bahay nila —
naroroon, pero walang boses, walang halaga, at walang respeto.
Ang Anim na Buwang Pananahimik
Unang araw ko pa lang sa bahay nila sa Middle East, ramdam ko na ang pagtitig.
Yung mga matang parang sumusukat sa’yo mula ulo hanggang paa…
na parang naghahanap ng mali.
Pero tiniis ko.
Dahil mahal ko si Fadi.
Araw-araw, kapag kakain kami, maririnig ko ang dalawang kapatid niya magbulungan:
“Shuf… hathi amrikiya ghabiya.”
(“Tingnan mo… tanga talaga ang Amerikanang ‘to.”)
Tatawa sila.
Minsan papalakpak pa ng tahimik, parang nanalo sa biro.
Ang mama niya naman, pasimpleng sisigaw:
“La tafham shay!”
(“Hindi ‘yan nakakaintindi ng kahit ano!”)
At si Fadi?
Minsan tinatawanan lang niya, sinasabihang “don’t mind them.”
Pero para sa akin…
ang sakit.
Tuwing gabi, papasok ako sa banyo at paiikutin ang gripo para matabunan ang paghikbi ko.
Gusto ko nang sumagot.
Gusto ko silang pagalitan.
Dahil lahat ng sinabi nila…
naiintindihan ko.
Lumaki ako sa Qatar.
Nagtapos ako ng Arabic sa unibersidad.
At mas malinaw pa ang accent ko kaysa sa kanila.
Pero pinili kong manahimik.
Dahil umaasa ako na balang araw, matatanggap nila ako.
Na baka maging mabait sila pag nakita nila ang pagsisikap ko.
Pero habang tumatagal ang pananahimik ko, lalo silang lumalakas ang loob.
Ang Araw na Hindi Ko Nakayanan
Isang gabi, habang naghahanda kami para sa engagement dinner, narinig ko ang mama ni Fadi na nagsabi:
“Mas mabuti sana kung Arabo din ang napili ng anak ko… hindi gaya nitong Amerikana na walang alam.”
At sinagot siya ng kapatid:
“Kung iiwan siya ni Fadi, sigurado hindi niya ‘yan maintindihan. LOL.”
Doon ako napahinto.
Parang may tumama sa dibdib ko.
Huminga ako.
Malalim.
At sa unang pagkakataon matapos ang anim na buwan —
hindi na ako nanahimik.
Ang Sandaling Tumigil ang Buong Silid
Pumasok ako sa dining room, tuwid ang likod ko, kahit nanginginig ang kamay.
Lahat sila ay nag-uusap sa Arabic.
Nagtatawa.
Nagbubulungan.
Hanggang sinabi ng kapatid ni Fadi:
“Shufu wajha… tabtasim ka’anna thakiya.”
(“Tingnan niyo ang mukha niya… ngumumingiti pa kunwari siyang matalino.”)
Tumayo ako.
At sa pinaka-malinaw at pinakamaayos na Arabic, sinabi ko:
“Khalas.
Kafaya.
Fa ana fahimtukum min awal youm.”
(“Tama na.
Sobra na.
Dahil mula unang araw — naiintindihan ko kayo.”)
Tumigil ang lahat.
Literal.
Parang huminto ang oras.
Ang plato nahulog mula sa kamay ng mama.
Ang kapatid muntik mabulunan sa tubig.
Si Fadi natigilan, dilat na dilat ang mata.
Nagpatuloy pa ako:
“Ana lastu ghabiya…
Lakinna al-ahmaq huwa man yastahil nasa qabl an ya’rifahum.”
(“Hindi ako ang tanga…
ang tanga ay ang taong humuhusga bago kilalanin ang iba.”)
Wala ni isang nakapagsalita.
Ni isang hindi nakayuko.
Ang Paghingi ng Tawad
Unang nagsalita ang mama ni Fadi, nanginginig ang boses:
“Sarah… h-hindi namin alam… akala namin—”
“Na hindi ako nakakaintindi?” sabi ko.
“Na puwede ninyo akong pagtawanan?”
“Na wala akong nararamdaman?”
Pumatak ang luha niya.
At doon ko nakita — hindi galit — kahiya-hiya.
Lumapit ang kapatid ni Fadi.
“Sorry… please… we were wrong.”
Si Fadi ang huling lumapit, umiiyak:
“Babe… bakit hindi mo sinabi?”
Tinignan ko siyang diretso.
“Dahil umaasa akong pipiliin mo akong protektahan, hindi hayaan silang saktan ako.”
At doon siya napaiyak nang tuluyan.
Ang Pagbabago
Simula noong gabing iyon, nag-iba ang lahat.
Ang mama ni Fadi, araw-araw nag-aabot ng pagkain.
Ang mga kapatid niya, hindi makatingin nang diretso pero pilit nagpapakabait.
At si Fadi…
mas naging mabait, mas naging maingat, mas naging responsable.
Hindi ko sila agad pinatawad —
pero binigyan ko sila ng pagkakataon.
At isang araw, habang nagkakape kami, sabi ng mama niya:
“Kung gaano ka kagaling mag-Arabic… ganoon din pala kalalim ang puso mo.”
Napangiti ako.
Ang Aral
Minsan, hindi mo kailangang sumigaw para marinig.
Minsan, ang pinakamalakas na paghihiganti ay ang katotohanang hindi nila inaasahan.
Sa anim na buwan na tinawag nila akong tanga…
isang minuto lang ng Arabic mula sa bibig ko
ang nagpatahimik sa kanilang lahat.
At doon nila nalaman —
ang taong minamaliit nila… ay mas may utak, puso, at dignidad kaysa sa lahat nila.
