“ANG SANGGOL NA HINDI TUMITIGIL SA PAG-IYAK — HANGGANG SA SINILIP NILA ANG ILALIM NG KAMA, AT ANG KANILANG NADISKUBRE AY NAGPAKILABOT SA KANILANG BUONG BUHAY.”
Ang mag-asawang Marco at Elena ay bagong kasal, parehong nasa kasibulan ng edad, puno ng pag-asa at pagmamahalan.
Sa loob ng limang taon nilang pagsasama, ang tanging pangarap nila ay magkaroon ng anak.
At nang tuluyang dumating si Baby Lira, para bang natupad na ang lahat ng panalangin nila sa Diyos.
Ngunit kung paanong mabilis dumarating ang biyaya, ganoon din kabilis nagsisimula ang mga lihim na hindi mo kailanman inakalaang haharapin mo.
ANG GABI NG UNANG IYAK
Isang linggo pa lang mula nang ipanganak si Baby Lira.
Tahimik ang bahay. Maayos, maganda, puno ng bagong gamit para sa bata.
Ngunit tuwing hatinggabi, eksaktong 12:13 a.m.,
nagsisimula siyang umiyak — hindi yung normal na iyak ng sanggol, kundi iyakang parang takot at nasasaktan.
Sinubukan ni Elena ang lahat: pinadede, pinapalitan ng lampin, kinantahan, niyakap, pero walang tigil pa rin.
Si Marco, bagaman pagod galing sa trabaho, ay bumabangon din gabi-gabi.
“Baka colic lang, hon,” sabi niya habang pinapat pat ang likod ng bata.
“Pero bakit laging alas dose’t trese? Parang… eksaktong oras palagi.”
Pareho silang napatingin sa orasan.
At nang muli itong tumunog, parang sabay ding humigpit ang iyak ni Lira.
ANG MGA PALATANDAAN
Kinabukasan, pinatingnan nila sa doktor ang bata.
Malusog. Walang problema.
“Normal lang ‘yan, adjustment period,” sabi ng pediatrician.
Pero kahit anong paliwanag, hindi maalis ang kaba ni Elena.
Pag-uwi nila, napansin niyang tuwing papalapit ang gabi,
nagsisimulang lumamig ang kwarto ng bata.
Hindi basta malamig — kundi parang may dumadaan na hangin mula sa ilalim ng kama.
Nagpalit na sila ng higaan, naglagay ng bagong crib, pero pareho pa rin ang nangyayari.
Tuwing alas dose’t trese,
ang bata ay magigising at iiyak nang parang may nakikita.
Isang gabi, napansin ni Marco na nakatitig ang anak nila sa ilalim ng kama, habang umiiyak.
“Hon,” mahina niyang sabi, “parang may tinitingnan siya sa ilalim.”
“Baka laruan lang na nahulog—”
“Wala siyang laruan sa ilalim…”
Nagkatitigan silang mag-asawa.
At sabay silang lumuhod para silipin.
ANG NADISKUBRE NILA SA ILALIM
Sa ilalim ng kama, may lumang kumot na kulay abo, parang matagal nang hindi ginagalaw.
Nang tanggalin nila ito, may kahit anong maliit na kahon —
lumang-luma, kahoy, may ukit ng mga simbolong hindi nila maintindihan.
Kinilabutan si Elena.
“Hon, baka laruan ng dating may-ari?”
“Wala namang nagsabing may nakatira rito dati…” sagot ni Marco.
Binuksan nila ang kahon.
Sa loob, may lumang litrato ng isang sanggol —
maputla, walang ngiti, at sa likod ng larawan, nakasulat ang petsa:
“Disyembre 13, 1989 — 12:13 a.m.”
Nanginginig si Elena.
“’Yan… ‘yan ang eksaktong oras ng pag-iyak ni Lira.”
Kasama ng larawan ay isang maliit na medyas na luma na, kulay puti, may mantsa ng dugo.
At sa mismong sandaling iyon,
biglang sumigaw si Lira mula sa crib — hindi lang dahil sa gutom, kundi dahil sa takot.
ANG KASAYSAYAN NG LUMANG BAHAY
Kinabukasan, lumapit si Marco sa matandang kapitbahay.
Nagtanong siya kung may nakatira ba dati sa bahay na iyon.
Napatingin ang matanda, tila nagdalawang-isip bago nagsalita.
“Anak, bago kayo tumira diyan… may mag-asawa ring nakatira.
Nanganak ‘yung babae — pero namatay ‘yung sanggol sa gabi ring ‘yon.
Sabi ng mga tao, hindi nila tinanggap na wala na ang anak nila,
kaya inilagay nila sa ilalim ng kama ang mga gamit ng bata bago sila umalis.”
Hindi na nakapagsalita si Marco.
Agad siyang umuwi.
Pagdating niya sa bahay, nakita niyang nakaupo si Elena sa sahig, hawak ang litrato, umiiyak.
“Hon… nakita ko ‘yung babae sa panaginip ko.
Nakatingin siya sa’kin, umiiyak din.
Sabi niya… ‘Salamat.’”
ANG HATINGGABI NG KATAHIMIKAN
Kinabukasan, dinala nila ang kahon sa simbahan.
Ipinadasal nila ang kaluluwa ng sanggol at ng dating mag-asawa.
Pag-uwi nila, inayos nila ang silid ni Lira — tinanggal ang lahat ng lumang gamit, nilinis ang sahig, at binasbasan ng pari ang buong bahay.
At sa unang pagkakataon matapos ang maraming gabi,
natulog si Baby Lira nang mahimbing.
Walang iyak.
Tahimik ang buong gabi.
Kinabukasan, pagpasok nila sa kwarto,
nakita nilang nakangiti ang bata, mahimbing pa rin ang tulog,
at sa ibabaw ng crib —
may maliit na puting bulaklak na hindi nila alam kung saan galing.
Nagkatinginan silang mag-asawa.
Walang salita, pero pareho nilang alam:
may kaluluwang natagpuan na ang kapayapaan.
ANG ARAL NG BUHAY
Minsan, may mga iyak na hindi mo kailangang patahimikin,
kundi pakinggan.
Dahil hindi lahat ng ingay ay abala —
ang iba, tawag ng kaluluwang naghahanap ng kapatawaran.
At ang mga sanggol, marahil dahil sila ang pinakamalapit sa langit,
sila rin ang unang nakakakita sa mga lihim na gusto nating kalimutan.
Sa bahay nina Marco at Elena,
wala nang iyak tuwing hatinggabi.
Ngunit tuwing alas dose’t trese,
sumisilip si Elena sa silid ng anak,
at minsan, sa sulok ng crib,
may nakikita siyang maliit na puting bulaklak —
parang paalala na may pag-ibig pa rin kahit sa gitna ng mga multo ng nakaraan.
