ANG GABI NA DINALA NG ISANG BATA ANG DALAWANG SANGGOL SA OSPITAL GAMIT ANG LUMA’T KALAWANGING KARITON
KABANATA 1: ANG HAGUPIT NG DILIM
Madilim ang langit, tila nagbabadya ang isang delubyong walang balak magpatawad. Sa isang liblib na sulok ng Barangay Ilaya, sa gilid ng isang mabahong estero kung saan ang mga bahay ay tagpi-tagping yero at plywood lamang, nakaupo ang sampung-taong gulang na si Nonoy.
Ang tunog ng ulan sa bubong na yero ay parang mga karayom na tumutusok sa kanyang pandinig. Pero mas masakit pakinggan ang tunog sa loob ng kanilang maliit na barung-barong: ang ubo at pag-iyak ng kanyang dalawang kapatid na sanggol—sina Pipoy at Tikay. Kambal sila, limang buwang gulang pa lamang.
“Nay…” bulong ni Nonoy, nakatingin sa larawan ng kanyang ina na nakapatong sa ibabaw ng biscuit can.
Wala na ang nanay nila. Namatay ito noong nakaraang buwan dahil sa komplikasyon sa panganganak at impeksyon. Ang tatay naman nila? Matagal na silang iniwan, sumama sa ibang pamilya bago pa man ipanganak ang kambal. Ngayon, si Nonoy na lang ang tumatayong tatay, nanay, at kuya.
Hinawakan ni Nonoy ang noo ni Pipoy. Nagbabaga ito. Hinawakan niya si Tikay. Nanginginig ito sa lamig kahit balot na balot ng lumang kumot. Ang kanilang paghinga ay mabilis at mababaw.
Pneumonia. Iyon ang sabi ng albularyo sa kanto kahapon. Pero wala silang pambili ng gamot. Ang kinikita ni Nonoy sa pangangalakal ng bote at dyaryo ay sapat lang para sa gatas na condensed milk na hinahalo niya sa tubig.
“Kuya… ang init…” parang naririnig ni Nonoy ang iyak ng mga sanggol kahit hindi sila nagsasalita.
Alam ni Nonoy ang mangyayari. Nakita na niya ito sa ibang mga bata sa lugar nila. Kapag tumaas ang lagnat at hindi naagapan, hindi na sila gigising.
Tumingin si Nonoy sa bintana. Ang ulan ay naging bagyo na. Rumaragasa ang tubig sa kalsada. Walang tricycle na pumapasok sa lugar nila kapag ganito ang panahon. Walang taxi na hihinto para sa isang batang gusgusin. At lalong wala siyang pera pambayad.
Pero hindi pwedeng mamatay ang mga kapatid niya. Nangako siya sa Nanay niya bago ito malagutan ng hininga. “Alagaan mo sila, Nonoy. Ikaw na ang bahala.”
Tumayo si Nonoy. Ang kanyang maliit na katawan ay nanginginig sa takot, pero ang kanyang puso ay buo.
Lumabas siya sa likod-bahay. Hinila niya ang kaisa-isa nilang sasakyan—ang kariton.
Ito ang kariton na ginagamit niya sa pangangalakal. Ang gulong nito sa kaliwa ay umauga. Ang kahoy ay luma at nabubulok na. Ang hawakan ay kinakalawang na bakal. Pero ito lang ang meron siya.
Kumuha siya ng mga lumang sako at nilatag sa loob ng kariton para maging malambot. Kinuha niya ang natitirang plastik ng yelo at ginawang bubong ng kariton, tinali gamit ang straw.
Binuhat niya si Pipoy. Binuhat niya si Tikay. Inilagay niya sila nang maingat sa loob ng kariton, parang mga babasaging kristal.
“Kapit lang kayo,” bulong ni Nonoy, habang tumutulo ang luha niya na humahalo sa ulan. “Dadalhin ko kayo sa ospital. Kahit anong mangyari.”
KABANATA 2: ANG PAGSUONG SA BAHA
Alas-otso ng gabi nang simulan ni Nonoy ang kanyang kalbaryo.
Ang ospital ay nasa bayan, limang kilometro ang layo mula sa kanilang lugar. Kung normal na araw, madali lang ito. Pero ngayong gabi, ang limang kilometro ay parang limang libong kilometro.
Paglabas pa lang niya ng eskinita, sinalubong na siya ng baha na hanggang tuhod. Ang tubig ay itim, mabaho, at puno ng basura.
Krrrrrg… Krrrrrg…
Ang tunog ng kalawanging gulong ng kariton ay lumalaban sa lakas ng hangin. Mabigat ang kariton dahil sa basang kahoy, pero mas mabigat ang takot sa dibdib ni Nonoy.
“Tabi! Tabi!” sigaw ni Nonoy sa mga asong kalye na nakaharang.
Ang ulan ay humahampas sa kanyang mukha. Wala siyang payong. Ang suot lang niya ay isang butas-butas na sando at shorts. Nanginginig siya sa ginaw, pero hindi niya ito iniinda. Ang nasa isip niya lang ay ang init ng katawan ng mga kapatid niya.
Habang tinutulak niya ang kariton paakyat sa tulay, nadulas ang kanyang paang nakapaa sa putik.
Blag!
Bumagsak si Nonoy. Nasugatan ang tuhod niya sa bato. Dumugo ito. Pero hindi siya umiyak sa sakit. Natakot siya na baka tumaob ang kariton.
Agad siyang tumayo, hindi ininda ang hapdi. Sinilip niya ang loob ng kariton sa ilalim ng plastik. Tulog ang mga sanggol, pero humihingal pa rin.
“Andito si Kuya… andito si Kuya…” paulit-ulit niyang bulong, para bang isang mantra na nagbibigay sa kanya ng lakas.
KABANATA 3: ANG MGA MATA NG LIPUNAN
Nakarating siya sa highway. Dito, mas delikado. Ang mga sasakyan ay mabilis ang takbo, ang mga headlights ay nakakasilaw.
Walang sidewalk. Kailangang itulak ni Nonoy ang kariton sa gilid ng kalsada kung saan naghahalo ang putik at aspalto.
Beeeep!
Isang malaking SUV ang bumusina nang malakas sa likuran niya. Napatalon si Nonoy sa gulat.
Dumaan ang SUV nang mabilis, at sinabuyan siya at ang kariton ng maitim na tubig-baha.
“Hoy! Tanga ka ba?!” sigaw ng driver bago humarurot palayo.
Pinunasan ni Nonoy ang putik sa mukha niya. Tiningnan niya agad ang kariton. Salamat sa Diyos, ang plastik na tinali niya ay naging proteksyon. Tuyong-tuyo ang mga sanggol, bagamat ang labas ng kariton ay puro putik na.
Nagpatuloy siya. Maraming sasakyan ang dumadaan. May mga taxi, may mga pribadong kotse. Nakikita nila siya. Isang batang gusgusin, nagtutulak ng basurang kariton sa gitna ng bagyo.
Pero walang huminto.
Para sa kanila, isa lang siyang bahagi ng dumi ng lungsod. Isang “street child” na naglalaro o naghahanap ng basura. Hindi nila alam na sa loob ng kariton na iyon ay may dalawang buhay na nakabitin sa bingit ng kamatayan.
“Parang awa niyo na…” bulong ni Nonoy sa hangin. “Kahit sakay lang…”
Pumara siya sa isang jeep, pero hindi ito huminto. Pumara siya sa isang taxi, pero binilisan nito ang takbo nang makita ang itsura niya.
Naramdaman ni Nonoy ang kirot ng pagtanggi. Sa mundo ng mga matatanda, ang halaga mo ay nakabase sa suot mo. Dahil mukha siyang pulubi, ang tingin sa kanya ay walang kwenta.
Pero hindi siya pwedeng sumuko. Kung ayaw siyang tulungan ng mundo, bubuhatin niya ang mundo para sa mga kapatid niya.
KABANATA 4: ANG HULING AHON
Tatlong oras na siyang naglalakad. Manhid na ang mga paa ni Nonoy. Ang sugat sa tuhod niya ay namumuti na dahil sa babad sa tubig. Gutom na gutom na siya dahil tanghalian pa ang huli niyang kain.
Natanaw na niya ang ilaw ng ospital. Ang District Hospital.
Pero nasa tuktok ito ng isang maikling ahon.
Para kay Nonoy na pagod na pagod na, ang ahon na iyon ay parang bundok ng Everest.
Sinubukan niyang itulak. Ang gulong ng kariton ay na-stuck sa isang lubak.
“Ughhh!” sigaw ni Nonoy, ibinubuhos ang huling patak ng lakas niya.
Ayaw umalis ng gulong. Dumudulas ang paa niya sa putik. Umiiyak na si Pipoy sa loob. Rinig na rinig niya ang garalgal ng ubo nito.
“Diyos ko… tulungan niyo po ako…” hagulgol ni Nonoy. Napaluhod siya sa putikan, hawak ang hawakan ng kariton. “Mama… tulungan mo ako…”
Sa sandaling iyon, parang may mainit na kamay na humawak sa balikat niya.
Isang matandang basurero, na may tulak ding sariling kariton, ang lumapit. Wala itong sinabi. Ibinaba nito ang sariling kariton at tinulungan si Nonoy na itulak ang kanya.
“Isa… dalawa… tulak!” sabi ng matanda.
Nakaahon ang kariton.
“Salamat po! Salamat po!” iyak ni Nonoy.
“Sige na, totoy. Takbo na. May laman yata ‘yan na mahalaga,” sabi ng matanda bago naglaho sa dilim ng ulan.
Tumakbo si Nonoy. Hindi na niya nararamdaman ang pagod. Ang nakikita na lang niya ay ang “EMERGENCY” sign na kulay pula.
KABANATA 5: ANG HUKOM SA PINTUAN
Nakarating siya sa harap ng Emergency Room entrance. Ang sahig ay malinis, puti, at makintab. Ang kariton niya ay luma, kalawangin, at tumutulo ang putik.
Hinarang siya ng Security Guard.
“Hoy, bata! Bawal mamalimos dito! Doon ka sa labas!” sigaw ng Guard.
“Kuya, hindi po ako namamalimos!” sigaw ni Nonoy, nanginginig ang boses. “Yung mga kapatid ko po! May sakit! Mamamatay na po sila!”
Tiningnan ng Guard ang kariton. Akala niya basura lang ang laman.
“Anong kapatid? Sa kariton?”
Mabilis na tinanggal ni Nonoy ang tali ng plastik. Hinawi niya ang sako.
Tumambad sa Guard ang dalawang sanggol. Namumutla. Halos kulay asul na ang mga labi ni Tikay. Si Pipoy ay nangingisay na sa taas ng lagnat.
Nanlaki ang mata ng Guard. “Diyos ko! Nurse! Nurse!”
Nagkagulo sa ER. Lumabas ang mga nurse at resident doctor. Binuhat nila ang mga sanggol mula sa maruming kariton papunta sa malinis na stretcher.
“Ang taas ng lagnat! Oxygen, bilis!” sigaw ng doktor. “I-prepare ang IV fluids! Dehydrated na sila!”
Nakatayo lang si Nonoy sa labas ng sliding door. Basang-basa. Puro putik. Nakatingin habang nilalagyan ng tubo ang mga kapatid niya.
“Bata,” tawag ng isang Nurse. “Sino kasama mo? Nasaan ang magulang mo?”
Tumingin si Nonoy sa nurse. Ang mga mata niya ay pagod na pagod.
“Wala na po…” mahinang sagot niya. “Ako lang po. Ako lang ang nagdala sa kanila gamit ang kariton.”
Pagkasabi noon, nandilim ang paningin ni Nonoy. Bumagsak siya sa sahig. Nawalan ng malay dahil sa matinding gutom, pagod, at hypothermia.
KABANATA 6: ANG PAGGISING SA BAGONG UMAGA
Nagising si Nonoy sa isang malambot na kama.
Puti ang kisame. Amoy gamot. Mainit ang pakiramdam niya. Nakasuot siya ng malinis na hospital gown.
“Gising na siya!” narinig niyang sabi ng isang babae.
Bumangon si Nonoy. “Sina Pipoy? Sina Tikay?” agad niyang tanong.
“Huwag kang mag-alala, Nonoy,” sabi ng isang Doktor na nakangiti sa kanya. “Ligtas na sila. Naagapan natin ang Pneumonia. Kung na-late ka pa ng isang oras… baka wala na sila. Ikaw ang nagligtas sa kanila.”
Napaiyak si Nonoy. Tinakpan niya ang mukha niya gamit ang maliliit niyang kamay at humagulgol. Ang lahat ng takot, lahat ng sakit, lahat ng bigat na binuhat niya kagabi ay lumabas na.
Sa paligid niya, may mga taong hindi niya kilala. May mga nurse, may mga doktor, at may mga tao na may dalang camera.
“Nonoy,” sabi ng isang Social Worker. “Nalaman namin ang kwento mo. Nalaman ng buong bayan.”
Noong gabing iyon pala, may nakakuha ng video sa kanya habang tinutulak ang kariton sa highway. Nag-viral ito sa social media. Ang tawag sa kanya ng mga tao ay “Ang Batang Bayani ng Kariton.”
Bumuhos ang tulong. May nagpadala ng gatas, ng diaper, ng damit, at ng pera. May isang foundation na nag-offer na ayusin ang bahay nila. At may isang scholarship program na sumagot sa pag-aaral ni Nonoy hanggang kolehiyo.
Dinala si Nonoy sa kwarto kung saan nandoon ang kambal.
Nasa incubator sila, pero maayos na ang kulay. Humihinga na nang normal.
Lumapit si Nonoy at hinawakan ang salamin ng incubator.
“Sabi ko sa inyo, di ba?” bulong ni Nonoy, habang tumutulo ang luha ng saya. “Hindi kayo pababayaan ni Kuya. Kahit kariton lang ang meron tayo, dadalhin ko kayo kahit saan, gumaling lang kayo.”
WAKAS: ANG KARITON NGAYON
Lumipas ang maraming taon.
Ang lumang kariton ay hindi tinapon. Nilinis ito ni Nonoy at itinago sa likod ng bago nilang bahay. Ito ang simbolo ng gabi na sinubok ang kanyang pagkatao.
Si Nonoy ay isa nang ganap na Pediatrician (Doktor ng mga bata). Si Pipoy at Tikay ay pareho na ring nakatapos ng kolehiyo.
Sa tuwing may pasyenteng bata na dumarating sa ospital na walang pera, na galing sa hirap, na halos sumuko na ang magulang, si Dr. Nonoy ang unang lumalapit.
Hinding-hindi siya naningil ng professional fee sa mga mahihirap.
Dahil alam niya ang pakiramdam. Alam niya ang bigat ng kawalan. At hinding-hindi niya makakalimutan na minsan sa buhay niya, siya ang batang iyon na nagtutulak ng pag-asa sa gitna ng bagyo, sakay ng isang luma at kalawanging kariton.
Aral ng Kwento:
Ang kabayanihan ay hindi nasusukat sa lakas ng kapangyarihan o dami ng pera. Minsan, ito ay matatagpuan sa puso ng isang batang handang hamunin ang bagyo at baha, dala ang wagas na pagmamahal para sa kanyang pamilya. Walang kariton na masyadong mabigat para sa taong nagmamahal nang tunay.
