“TINULUNGAN KO ANG ISANG MATANDANG PULUBI SA LOOB NG LUXURY SHOE STORE — PERO NANG ILABAS NIYA ANG NASA LOOB NG BULSA NIYA, LAHAT NG TAO AY NAPASIGAW.”
Ang pangalan ko ay Althea, isang ordinaryong empleyado sa Maynila.
Isang Sabado ng hapon, pagkatapos ng mahabang linggo ng trabaho,
naisip kong dumaan sa isang mamahaling shoe boutique sa Greenbelt.
Matagal ko nang gusto ang pares ng sapatos na iyon —
hindi dahil sa tatak, kundi dahil ilang taon ko na itong pinangarap para sa sarili kong reward.
Habang pinagmamasdan ko ang mga display na kumikislap sa ilalim ng ilaw,
may isang matandang lalaki ang biglang pumasok.
Luma ang suot niyang polo, butas ang tsinelas, at dala-dala ang isang lumang bag.
Pagpasok pa lang niya, narinig ko agad ang mga bulungan —
at ilang segundo lang, nagsimula na ang pangungutya.
ANG PAGKUTYA NG MGA TAO
“Ano’ng ginagawa ng matandang ‘yan dito?” bulong ng isang babae na naka-designer bag.
“Baka magnanakaw!” sabi ng isa pa, sabay tawa.
“Ang baho pa ng itsura, Diyos ko!”
Ang mga saleslady, halatang nagkatinginan, at isa sa kanila, agad na lumapit sa matanda.
“Sir, baka po nagkamali kayo ng pinasukan. Mahal po ang mga tinitinda namin dito.”
Ngumiti lang ang matanda, marahan, parang sanay na sa gano’ng trato.
“Anak, gusto ko lang sana tingnan ‘yung sapatos na ‘yan,”
sabay turo niya sa isang pares ng itim na leather shoes na nasa gitna ng display.
Tumawa ang saleslady, halatang sarkastiko.
“Sir, alam niyo po ba kung magkano ‘yan? ₱42,000 po.”
Tumingin sa kanya ang matanda at marahang sumagot:
“Hindi naman masama ang tumingin, ‘di ba?”
ANG PAGTAYO KO PARA SA KANYA
Habang pinagtatawanan siya ng mga tao,
may kung anong kirot ang naramdaman ko sa dibdib.
Wala akong ideya kung sino siya, pero hindi ko kayang panoorin na ginaganito ang isang matanda.
Lumapit ako at mahinahong sinabi:
“Sir, gusto niyo po, ako na lang po ang kukuha para makita ninyo nang malapitan.”
Tahimik ang lahat.
Ang mga saleslady, nagbulungan.
“Ay, naku ma’am, baka madamay pa kayo,” bulong ng isa.
Ngunit ngumiti lang ako.
“Kung ayaw n’yong magbenta sa kanya, ako ang bibili — tapos ibibigay ko sa kanya.”
Natahimik silang lahat.
Tinignan ako ng matanda, nangingilid ang luha.
“Salamat, hija… pero hindi ko kailangan ng awa.
Gusto ko lang malaman kung maganda pa rin ang gawa ng sapatos ng tatay ko.”
Nagtaka ako.
“Ang tatay niyo po?”
Ngumiti siya.
“Oo. Siya ang nagtayo ng unang workshop na gumagawa ng ganitong klase ng sapatos noon.
Pero noong nabili ng banyaga ang brand na ito, pinalayas silang lahat.
Wala na kaming natira — kaya gusto ko lang sana makita kung totoo pa rin ang kalidad na itinuro niya.”
Tahimik ang buong boutique.
Walang nagsalita.
Ang mga mata ng mga nandoon, isa-isa nang bumaba.
ANG NAKAKAGULAT NA SANDALI
Pagkatapos niyang sabihin iyon,
dahan-dahan niyang binuksan ang kanyang lumang bag.
Ang mga tao, nagkatinginan — ang iba, nag-aakalang may gagawin siyang kakaiba.
Ngunit nang ilabas niya ang laman, nagsimula ang mga sigaw.
Isa itong dilaw na sobre na may logo ng kompanya —
at sa loob nito, may mga lumang dokumento at isang antigong larawan
ng lalaking nakaapron, nakahawak sa unang prototype ng sapatos ng tatak.
“Ito ang tatay ko,” sabi ng matanda.
“Si Ernesto de la Peña. Ang gumawa ng unang disenyo ng sapatos na ipinagmamalaki n’yong lahat ngayon.
Ang tatak na sinasamba ninyo — galing ‘yan sa kamay ng isang sapaterong marunong mangarap kahit mahirap.”
Nang ilabas niya ang isang certificate of ownership,
nakalagay doon ang pirma ng mga orihinal na may-ari.
Isa sa mga babae sa loob, napasigaw:
“Diyos ko! Siya pala ‘yung anak ng founder ng De la Peña Shoes?!”
Ang mga saleslady, hindi makapagsalita.
Ang manager, agad lumapit at yumuko sa kanya, nanginginig.
ANG TAHIMIK NA PAGBABALIK
Ngumiti ang matanda.
“Wala akong galit sa inyo, mga anak.
Gusto ko lang sana maalala kung anong ibig sabihin ng paggawa nang may puso —
hindi para sa presyo, kundi para sa dangal.”
Tumingin siya sa akin.
“Salamat sa’yo, hija.
Hindi mo alam, pero pinalakas mo ang loob kong maniwala na may mabubuting tao pa rin sa mundong ginawang kalakal ang lahat.”
Tahimik ako.
Walang masabi.
Ngunit sa loob ko, tila may apoy na nagningas — isang leksyon na hindi ko makakalimutan.
Umalis siya, bitbit ang lumang bag at larawan ng kanyang ama.
Habang papalabas siya, walang kumilos.
Lahat ng tao ay napayuko, tila napahiya sa sarili nilang panlalait.
ANG PAGBABALIK MAKALIPAS ANG ISANG LINGGO
Isang linggo ang lumipas.
Pagpasok ko muli sa boutique, nagulat ako —
ang pangalan ng brand ay napalitan.
Nakalagay na sa malaking signage:
“De la Peña — Handcrafted with Honor.”
Sa tabi ng pinto, may litrato ng matandang lalaking tinulungan ko,
may ngiting payapa, at sa ilalim nito, nakasulat:
“Para sa mga kamay na gumawa ng una — at sa mga pusong hindi tumigil maniwala.”
Lumapit sa akin ang manager.
“Ma’am Althea, hinahanap po kayo ni Sir Roberto — ‘yung matandang tinulungan ninyo.
Siya po ang bagong may-ari ng kumpanya. Gusto niyang pasalamatan kayo.”
Naluha ako.
Hindi dahil sa anumang gantimpala, kundi dahil nakita ko kung paanong ang isang taong hinusgahan dahil sa itsura,
ay siya palang ugat ng lahat ng karangalang ipinagmamalaki nila ngayon.
ANG ARAL NG BUHAY
Minsan, ang mga taong pinagtatawanan natin dahil sa kanilang anyo o kasuotan,
ay siyang may dala ng pinakamarangal na kasaysayan.
Ang kayamanan ay nawawala —
ngunit ang kabutihang ginawa at karangalang binuo ng sariling kamay ay mananatiling buhay.
At kung minsan,
isang maliit na kabutihan lang ang kailangan
para maibalik ang respeto sa isang taong minsang kinalimutan ng mundo.
