DINAMPOT SIYA DAHIL NAGTITINDA SA KALSADA

“DINAMPOT SIYA DAHIL NAGTITINDA SA KALSADA — PERO NANG MALAMAN NG MGA TAO KUNG BAKIT, LAHAT SILA NAIYAK.”

Si Lira, 12 taong gulang, ay isang batang babaeng matapang at masipag.
Araw-araw, dala ang maliit na mesa, isang basket ng kakanin, at malaking ngiti, naglalako siya sa tabi ng kalsada ng Quezon Avenue.
Hindi para sa luho, hindi para sa baon — kundi para sa gamot ng kanyang ina, si Aling Fe, na bedridden dahil sa matinding sakit sa baga.

Tuwing umaga, bago siya umalis, hinahaplos ng ina ang kanyang buhok.

“Anak, baka mapagod ka na…”
Ngumiti siya.
“Hindi po, Nay. Basta gumaling ka lang.”

At lalakad siyang mag-isa, dala ang pag-asang baka ngayong araw, may bibili ng sampung pirasong banana cue.

ANG KALSADANG BUHAY AT KAMATAYAN

Mainit ang araw.
Ang trapiko ay walang katapusan.
Habang ang mga tao ay nagmamadali papunta sa trabaho, si Lira ay tahimik na nag-aalok ng paninda.

“Banana cue po, lumpia po, tatlong piso lang isa!”

Ngunit kadalasan, walang bumibili.
May ilan pang nagtataboy.

“Umalis ka nga diyan, nakakaistorbo ka!”
“Bawal ‘yan dito, baka hulihin ka ng pulis!”

Ngunit ngumiti lang siya.

“Pasensiya na po, gusto ko lang po makabenta.”

Gabi na, pero hindi pa rin ubos ang paninda.
Umuwi siyang pagod, hawak ang kinita niyang ₱78.
Pagdating sa bahay, binigay niya lahat kay Nanay.

“Nay, panggamot n’yo po ‘yan. Bukas, magtitinda ulit ako.”

ANG ARAW NG PANGHUHULI

Isang tanghali, habang nagtitinda siya sa ilalim ng poste, dumating ang dalawang lalaki na naka-uniporme — mga tauhan ng city hall.

“Bata, bawal ‘yang ginagawa mo! Magligpit ka!”
Nagulat si Lira.
“Kuya, kaunti na lang po. Kailangan ko lang po pambili ng gamot ni Mama.”
“Hindi puwedeng palusot ‘yan! Alam mo bang bawal ang magtinda sa bangketa?”

Habang nagmamadali siyang nag-aayos ng paninda, biglang hinablot ng isa ang mesa niya.
Nahulog ang mga banana cue sa semento, nabasag ang bote ng suka.

“Kuya! ‘Wag naman po! Hindi ko po gustong labagin ang batas!”
Ngunit walang nakinig.
Habang siya ay umiiyak, tumitigil ang mga tao para manood, may kumukuha ng video, may tumatawa.

At sa gitna ng gulo, may isang matandang lalaki na lumapit — si Mang Ernesto, isang dating pulis.

“Sandali lang! Bakit niyo naman ginaganito ang bata?”
Sagot ng isa,
“Sir, trabaho lang po namin ‘to.”
Ngunit sinagot siya ni Mang Ernesto,
“Kung trabaho ‘yan, dapat may puso rin. Alam n’yo ba kung bakit siya nagtitinda?”

Tahimik ang lahat.
Si Lira ay humahagulgol, yakap ang basket.

ANG LIHIM NA NAGPAIYAK SA MGA TAO

Lumapit si Mang Ernesto kay Lira at marahang tinanong,

“Iha, bakit mo ba ginagawa ‘to?”

Umiyak siya nang mas malakas.

“Kasi po may sakit si Mama. Hindi po siya makabangon. Kailangan niya po ng gamot araw-araw.
Kung ‘di po ako magtinda… baka po mamatay siya.”

Nang marinig iyon, napatingin ang lahat.
Ang mga lalaking nagpapatupad ng batas, tahimik.
Ang ilang tao sa paligid, umiiyak.

Lumapit si Mang Ernesto sa dalawang lalaki.

“Baka naman puwedeng bigyan ng konsiderasyon ‘tong bata.
Hindi lahat ng lumalabag sa batas ay masama. Minsan, desperado lang silang mabuhay.”

Hindi na nakaimik ang mga lalaki.
Isa sa kanila, marahang inilapag ang mesa, at sinabi,

“Pasensiya ka na, iha. Hindi na namin kukunin ‘to.”

Ngumiti si Lira, nanginginig pa rin.

“Salamat po… makakabili na po ako ng gamot.”

ANG ARAW NG HIMALA

Kinabukasan, nagulat si Lira.
May dumating na isang grupo ng tao — mga kapitbahay, taga-barangay, at mismong si Mang Ernesto.
May dala silang kahon ng pagkain, gamot, at maliit na kariton para sa kanyang tindahan.

“Lira,” sabi ni Mang Ernesto, “simula ngayon, dito ka na lang sa tapat ng barangay magtinda. Legal na ‘yan.”

Naiyak si Lira.

“Maraming salamat po! Salamat po talaga!”

At nang marinig ni Nanay Fe ang balita, napaluha rin siya.

“Anak, sabi ko sa’yo… kapag mabuti ang puso mo, darating din ang mga taong makakakita sa kabutihan mo.”

ANG BATA NA NAGPAKAIN NG PAG-ASA

Pagkaraan ng ilang taon, si Lira ay nakapagtapos ng kolehiyo bilang social worker.
Ngayon, siya ang tumutulong sa mga batang lansangan — nagbibigay ng libreng pagkain, edukasyon, at pangarap.
At sa bawat pagkakataon, sinasabi niya sa mga batang katulad niya:

“Hindi ka masamang tao dahil mahirap ka. Masama lang kapag tumigil ka sa pag-asa.”

At sa bawat banana cue na niluluto niya ngayon para ipamigay sa mga bata, naaalala niya ang araw na tinaboy siya sa kalsada —
ang araw na nagturo sa kanya ng tunay na kabaitan sa gitna ng kawalang hustisya.