“NARINIG KO ANG TIYAHIN KO NA SINASABING AYAW NA NIYANG KASAMA AKO — DOON KO NAINTINDIHAN KUNG GAANO KASAKIT ANG MANIRAHAN SA MGA KAMAG-ANAK.”
Ako si Elaine, labing-anim na taong gulang.
Namatay ang mga magulang ko nang ako ay labing-isa pa lang.
Wala akong kapatid, kaya dinala ako ng tiyahin kong si Marissa sa bahay nila sa Laguna.
Sa una, akala ko, doon ko matatagpuan ang bagong pamilya.
Pero mali pala ako.
ANG SIMULA NG “TULONG”
Nang una akong dumating sa bahay nila, masaya si Tita.
“Huwag kang mag-alala, Elaine. Dito ka muna habang nag-aaral ka. Kami na ang bahala sa’yo.”
Napaluha ako noon.
Akala ko, ligtas na ako.
Sa mga unang buwan, totoo ang ngiti niya — binigyan ako ng kwarto, pinapasabay sa hapag, at tinatawag akong “anak.”
Pero paglipas ng taon, unti-unti kong naramdaman ang pagbabago.
Hindi na ako “anak.”
Isa na lang akong parang bisita na matagal nang hindi inaasahan.
“Elaine, maghugas ka ng pinggan.”
“Elaine, labhan mo ‘yung uniform ng mga pinsan mo.”
“Elaine, huwag kang gagamit ng electric fan, malakas ka sa kuryente.”
At tuwing kakain, ako na ang laging huli.
Minsan, wala nang tira.
Sasabihin ni Tita,
“Pasensiya na, anak. Hindi ko namalayan.”
Pero sa boses niya, alam kong hindi na iyon aksidente.
ANG GABI NG KATOTOHANAN
Isang gabi, alas-diyes na.
Gising pa ako dahil naglalaba ng damit ng mga pinsan kong sina Abby at Renz.
Tahimik ang paligid, pero narinig ko ang mga boses mula sa kusina.
Si Tita Marissa at ang nakatatanda niyang kapatid, si Aunt Lorna.
“Ate, pagod na pagod na ako diyan kay Elaine.
Parang wala namang ambag dito sa bahay. Sayang lang ang pinakain ko.”
“Eh bakit hindi mo na lang pauwiin?”
“Saan naman siya uuwi? Wala namang magulang ‘yon. Pero minsan naiisip ko, mas madali pa kung wala siya dito.”
Tumigil ako.
Parang tumigil din ang tibok ng puso ko.
Hindi ko alam kung iiyak ako o tatahimik lang.
Kaya dahan-dahan akong umakyat, pinipigilan ang hikbi.
Sa loob ng kwarto, nakatingin ako sa kisame, umiiyak nang walang tunog.
“Ganun pala… kahit kamag-anak mo, puwedeng maramdaman mong sobra ka na.”
ANG MGA ARAW NG PANGUNGULILA
Mula noon, nag-iba ang lahat.
Hindi ko na magawang ngumiti kay Tita.
Tuwing kakain, nagtatabi ako.
Tuwing magsasalita siya, oo lang ang sagot ko.
Lahat ng sakit, tinatago ko — kasi alam kong kahit sabihin ko, walang makikinig.
Hanggang isang araw, habang papasok ako sa school, lumapit si Teacher Mila, adviser ko.
“Elaine, parang may problema ka. Ayos ka lang ba?”
Ngumiti ako ng pilit.
“Ayos lang po, Ma’am.”
Ngunit nang sinabi niyang,
“Anak, alam kong ayos ka — pero minsan, hindi masama umaming pagod ka na,”
doon ako napaiyak.
Kinwento ko lahat.
Lahat ng sakit, lahat ng gabi ng katahimikan.
At pagkatapos ng lahat ng luha, niyakap lang niya ako.
“Elaine, may scholarship program sa school para sa mga katulad mong estudyante.
Kung gusto mo, tutulungan kitang mag-apply. Makakalipat ka sa dorm.”
ANG PAGLALAYAS NG WALANG GALIT
Pag-uwi ko, tinignan ko si Tita na abala sa kusina.
“Tita,” mahinahon kong sabi,
“maraming salamat po sa lahat ng tulong n’yo.
Pero… gusto ko na pong mag-try tumayo sa sarili ko.”
Napatingin siya, nagulat.
“Ha? Ano bang sinasabi mo?”
“May scholarship po ako.
Sa Maynila po ‘yung dorm. Libre po lahat.”
Tahimik siya sandali, tapos ngumiti ng malamig.
“Buti naman. Para kahit paano, gumaan-gaan din kami dito.”
Ang sakit marinig, pero ngumiti lang ako.
“Salamat po, Tita.
Sana maging maayos din po kayo.”
ANG BAGONG SIMULA
Lumipas ang dalawang taon.
Nakamit ko ang scholarship hanggang kolehiyo.
May sarili na akong kwarto, pagkain, at kapayapaan.
Minsan, iniisip ko pa rin si Tita — hindi para magalit, kundi para pasalamatan.
Kasi kung hindi dahil sa kanya,
hindi ko malalaman kung gaano kahalaga ang mga taong marunong magmahal nang walang hinihingi.
Isang araw, tumawag siya sa akin.
“Elaine… pasensiya ka na sa mga nasabi ko noon.”
Ngumiti ako.
“Ayos lang po, Tita. Hindi ko kayo kinalimutan.
Pero ngayon, marunong na po akong pahalagahan ang sarili ko.”
Tahimik siya sa kabilang linya.
At sa tono ng boses niya, alam kong marahil ngayon lang niya naintindihan kung ano ang pakiramdam ng iniwan mong bata na natutong tumindig mag-isa.
