SA GITNA NG MARAMING BULAKLAK AT PALAKPAKAN… NAPATIGIL ANG KASAL NANG MAKILALA NG ISANG BATA ANG KANYANG INA
Hindi makapaniwala ang lahat sa ganda ng araw.
Ang simbahan ay punô ng puting bulaklak, kristal na chandelier, at mga bisitang naka-formal na tila dumalo sa isang kasalang pangarap. Ang musika ay banayad, ang mga ngiti ay nakapaskil, at ang lahat ay naghihintay sa sandaling sasabihin ng pari ang mga salitang magbubuklod sa dalawang taong nagmahalan.
Ako si Daniel.
Tatlongpu’t dalawang taong gulang.
Isang lalaking matagal nang naniwala na ang nakaraan ay dapat manatiling nakaraan.
At sa araw na iyon, ikakasal na sana ako.
ANG KASAL NA AKALA KO AY SIMULA
Pitong taon na ang nakalipas mula nang mawala si Elena—ang babaeng minsan kong minahal nang higit sa sarili ko.
Hindi siya namatay.
Hindi rin siya umalis dahil sa galit.
Isang gabi lang… nawala siya.
Iniwan niya ako nang walang paliwanag, walang paalam, at walang iniwang bakas—maliban sa sakit na hindi ko na muling hinukay. Akala ko, iniwan niya ako dahil hindi pa ako handa noon. Dahil mahirap ako. Dahil wala akong maibigay na kinabukasan.
Lumipas ang mga taon.
Nagtrabaho ako.
Umasenso.
Natuto akong ngumiti ulit—kahit may bakanteng bahagi sa puso ko.
Hanggang sa makilala ko si Marissa.
Mabait. Tahimik. Mapagmahal.
Isang babaeng handang mahalin ako kahit may anino pa ng nakaraan.
Kaya noong araw na iyon, naniwala akong tama ang desisyon ko.
Naniwala akong oras na para magsimula muli.
ANG BATA SA HULING HANAY
Habang naghihintay kami sa altar, napansin ko ang isang kakaibang katahimikan sa huling bahagi ng simbahan.
Isang batang lalaki—mga walong taong gulang—ang tahimik na nakatayo sa tabi ng isang babaeng hindi ko agad makita ang mukha. Simple lang ang suot ng bata, at may hawak siyang maliit na laruan na parang matagal na niyang iniingatan.
Hindi ko pinansin.
Maraming bisita.
Maraming bata.
Hanggang sa tumunog ang musika.
At bumukas ang pinto.
ANG PAGPASOK NG NOBYA
Tumayo ang lahat.
Dahan-dahang pumasok ang nobya—nakaputi, may belo, at may ngiting pilit na pilit.
At sa sandaling iyon…
parang huminto ang mundo.
Hindi dahil sa ganda niya.
Kundi dahil sa mukha niya.
Ang babaeng papalapit sa altar…
si Elena.
Nanlamig ang buong katawan ko.
Pitong taon.
Pitong taon ko siyang hinanap sa alaala ko, at ngayon… narito siya, papalapit sa akin, bilang babaeng pakakasalan ko—ng hindi ko man lang alam na siya iyon.
Bago pa ako makapagsalita, may isang tinig ang pumunit sa katahimikan.
“MAMA?!”
Isang bata ang biglang tumakbo papunta sa gitna ng simbahan.
“MAMA!”
Nagkaguluhan ang mga bisita.
Napahinto ang pari.
Napalingon ang lahat.
Ang batang lalaki ay tumigil sa gitna ng aisle, nakatingin kay Elena na parang may nakitang multo.
“Mama… ikaw po ‘yan, ‘di ba?” nanginginig niyang tanong.
Namutla si Elena.
Nabitawan niya ang bouquet.
“Anak…” pabulong niyang tawag.
At doon ko nakita ang katotohanang hindi ko kailanman inisip.
ANG INA NA AKALA NIYANG NAWALA
Lumapit ang bata kay Elena, hinawakan ang laylayan ng damit niya.
“Akala ko po… patay na kayo,” umiiyak niyang sabi.
“Sabi nila, hindi na kayo babalik…”
Nagluhuran si Elena sa harap ng bata, walang pakialam sa puting damit na nadumihan.
“Patawad, anak… patawad,” hikbi niya. “Hindi kita iniwan dahil ayaw kita… iniwan kita para iligtas ka.”
Napatingin ako sa kanila, nanginginig.
“Anong ibig sabihin nito?” tanong ko, halos walang boses.
Tumayo si Elena, humarap sa akin—luhaang-luha.
“Daniel… siya ang anak natin.”
Parang may bumagsak na langit sa dibdib ko.
ANG KATOTOHANANG INILIBING SA ULAN
Pitong taon na ang nakalipas, nang mawala si Elena, buntis siya.
Natakot siya.
Wala akong trabaho noon.
May sakit ang nanay niya.
At may lalaking nag-alok ng tulong kapalit ng katahimikan—isang kamag-anak na nagdala sa kanila sa probinsya, at pinalaki ang bata na parang walang ama.
“Akala ko, mas magiging maayos kayo kung wala ako,” umiiyak niyang paliwanag.
“Akala ko, mas mabuti nang mawala ako sa buhay mo kaysa maging pabigat.”
Napatakip ako ng bibig.
Pitong taon akong nabuhay na may kulang.
Pitong taon siyang nabuhay na may kasinungalingan.
At pitong taon ang batang ito na lumaki nang walang ina—sa paniniwalang iniwan siya ng mundo.
ANG DESISYON SA HARAP NG LAHAT
Tahimik ang simbahan.
Walang musika.
Walang palakpakan.
Tanging hikbi ng bata ang maririnig.
Lumapit ako sa kanya.
“Anong pangalan mo?” marahan kong tanong.
“Lucas,” sagot niya, umiiyak. “Hinahanap ko po si Mama araw-araw.”
Lumuhod ako sa harap niya.
“Lucas… patawad,” nanginginig kong sabi. “Hindi ko alam na nandiyan ka.”
Tumingin siya sa akin, puno ng tanong.
“Kayo po ba ang Papa ko?”
Isang tanong na nagpabagsak sa lahat ng pader ko.
Tumango ako.
“Oo. At hinding-hindi na kita iiwan.”
ANG HULING SALITA NG KASAL
Tumayo ako.
Huminga nang malalim.
At humarap sa lahat.
“Pasensya na po,” sabi ko sa mga bisita, sa pari, sa mundo.
“Pero ang kasal na ito… hindi maaaring ituloy.”
May mga napasinghap.
May umiyak.
Humarap ako kay Marissa—ang babaeng handang pakasalan ako.
“Hindi kita niloko,” mahina kong sabi.
“Pero hindi rin kita pwedeng piliin ngayon.”
Ngumiti siya sa gitna ng luha.
“Piliin mo ang batang may mas malaking sugat,” sagot niya. “Doon ka mas kailangan.”
At doon, umiyak ang buong simbahan.
EPILOGO
Hindi natuloy ang kasal.
Pero may isang pamilya na muling nabuo.
Hindi perpekto.
Hindi madali.
May sugat pa rin ang nakaraan.
Pero sa bawat gabi na tinatawag ako ni Lucas ng “Papa,”
at sa bawat umagang hinahawakan ni Elena ang kamay ko na parang takot pa ring mawala ako—
alam kong may mga bagay na hindi kailanman huli para itama.
Minsan, ang kasal ay hindi natutuloy…
dahil may mas banal na pangako ang kailangang tuparin:
Ang maging magulang.
Ang maging pamilya.
At ang piliin ang katotohanan—kahit masakit.
