PINILIT AKONG PAKASAL SA “MAYAMANG MATABA” — HANGGANG SA GABI NG AMING KASAL, NALAMAN KO ANG KATOTOHANAN NA NAGPAIYAK SA AKIN
Hindi ko kailanman pinangarap ang kasal na ganito.
Ako si Althea, dalawampu’t dalawang taong gulang, panganay sa tatlong magkakapatid. Lumaki akong mabilis tumanda—dahil ang kahirapan, hindi marunong maghintay. Maaga akong natutong maglaba, magbantay ng tindahan, magtago ng luha kapag walang makain.
At isang araw, sinabi ng Tatay ko ang pangungusap na tuluyang nagbago ng buhay ko:
“Anak… pakakasalan ka na.”
Hindi tanong. Hindi pakiusap. Hatol.
ANG KASUNDUANG WALANG PAGMAMAHAL
Nakaupo kami sa maliit naming sala—isang lamesang kahoy, bentilador na umiingay, at pader na may bitak. Nakatayo si Tatay, hawak ang sobre.
“May nakausap akong tao,” sabi niya. “Mayaman. Negosyante. Gusto kang pakasalan.”
Nanlamig ang kamay ko.
“Sino po?” mahina kong tanong.
“Si Mr. Eduardo Villareal,” sagot niya. “Limampung taong gulang. Walang asawa. Walang anak. May-ari ng mga kumpanya.”
“Bakit ako?” nanginginig kong tanong.
“Dahil may utang ako,” sagot niya, diretso. “At papatawarin niya lahat… kapalit ng kasal mo.”
Parang may humila pababa sa dibdib ko.
“Mataba siya,” dagdag pa ni Tatay, parang konsolasyon. “Hindi gwapo. Pero mabait daw. At yayaman ka.”
Gusto kong sumigaw. Gusto kong tumakbo. Pero nang tumingin ako sa Nanay ko—payat, may ubo, nangingitim ang kuko sa kakayod—alam kong wala akong karapatang tumanggi.
“Kung hindi ako pumayag?” tanong ko.
Tahimik si Tatay.
“Makukulong ako. Mawawala ang bahay. Titigil sa pag-aaral ang mga kapatid mo.”
Doon ko nalaman: ang pagmamahal, minsan, kailangang isakripisyo para mabuhay ang pamilya.
Tumango ako.
“Opo,” sagot ko. “Pumapayag ako.”
At sa sandaling iyon, may isang bahagi ng puso ko ang namatay.
ANG LALAKING HINDI KO KAYANG TINGNAN
Una ko siyang nakita sa isang mamahaling restaurant.
Pumasok siya na parang umuuga ang sahig—malaki ang tiyan, pawisin, nakasuot ng maluwag na barong. Mabigat ang hinga. May mukha siyang natatakpan ng makapal na laman, at may ngiting pilit.
“Hello, Althea,” boses niyang paos. “Ako si Eduardo.”
Pinilit kong ngumiti. Pinilit kong huwag mangilabot.
Habang kumakain kami, hindi siya bastos. Hindi siya malisyoso. Tahimik lang siya, nagtatanong ng simple.
“Kumusta ang pamilya mo?”
“Anong pangarap mo?”
“Masaya ka ba?”
Hindi ko alam kung bakit, pero mas nahirapan akong sagutin ang huling tanong.
“Hindi ko alam,” tapat kong sagot.
Tumango siya, parang may iniisip.
“Hindi kita pipilitin magmahal,” sabi niya. “Pero sana… maging totoo ka.”
Hindi ko alam kung bakit, pero sa kabila ng itsura niya, may bigat ang bawat salita niya.
ANG BUHAY SA LOOB NG GINTONG KULUNGAN
Pagkatapos ng kasal—isang engrandeng seremonyang puno ng camera at yabang—tumira ako sa mansyon niya.
Malaki ang bahay. Tahimik. Masyadong tahimik.
May mga katulong. May driver. May kwarto akong parang hotel.
Pero gabi-gabi, umiiyak ako sa banyo.
Hindi niya ako ginalaw. Hindi niya ako pinilit. Minsan, ni hindi siya pumapasok sa kwarto ko.
Kapag nagkakasalubong kami sa hallway, ngingiti lang siya.
“Kung ayaw mo sa akin,” minsan niyang sabi, “sabihin mo lang. Hindi kita kukulitin.”
“Bakit niyo po ginagawa ‘to?” tanong ko minsan. “Pwede naman kayong maghanap ng babaeng… hindi napipilitan.”
Tumingin siya sa akin, matagal.
“Dahil gusto kong makita kung sino ka talaga,” sagot niya. “Hindi dahil sa pera. Hindi dahil sa itsura.”
Hindi ko naintindihan noon.
ANG MGA PAGSUBOK NA HINDI KO NAMALAYAN
Sinubok niya ako sa mga paraang hindi ko napansin.
Isang araw, sinabi niyang malulugi raw ang kumpanya. Tinignan niya ako kung magagalit ako.
Hindi ako nagreklamo. Sinabi ko lang:
“Kung anuman ang mangyari, kaya ko kayong samahan.”
Isang beses, nagkunwari siyang walang pera at pinutol ang allowance ko.
Tinignan niya kung iiwan ko siya.
Nagbenta ako ng mga alahas at ibinigay ko sa kanya.
“Para sa inyo,” sabi ko.
Isang gabi, narinig ko siyang umiiyak sa library.
Hindi ko alam kung totoo.
Lumapit ako.
“Hindi po kayo nag-iisa,” sabi ko. “Nandito ako.”
At sa bawat pagsubok, nakita kong nanginginig ang kamay niya—parang may gustong aminin.
ANG GABI NG KATOTOHANAN
Sa unang anibersaryo ng kasal namin, nagplano siya ng simpleng dinner.
Isang kandila. Isang mesa. Tahimik.
“Althea,” sabi niya, “may sasabihin ako.”
Tumayo siya. Lumapit sa akin. At doon—hinubad niya ang maskara.
Literal.
Ang “taba” ay prosthetics.
Ang mabigat na hinga—peke.
Ang mukhang matanda—panlilinlang.
Sa harap ko, tumayo ang isang lalaking bata, guwapo, matikas—ang totoong Eduardo Villareal.
Napatayo ako. Nanginginig.
“Anong… anong ibig sabihin nito?”
Lumuhod siya.
“Pinatawad ko ang utang ng pamilya mo,” sabi niya, umiiyak. “Pero hindi iyon ang dahilan ng kasal. Ginawa ko ito… para malaman kung may babaeng pipiliin ako kahit wala akong anyo, kahit wala akong yaman.”
“Bakit ako?” umiiyak kong tanong.
“Dahil kahit napilitan ka, hindi ka naging huwad,” sagot niya. “Pinili mong maging mabuti. Pinili mong manatili.”
Tinakpan ko ang bibig ko. Bumagsak ang luha ko.
“Minahal kita,” sabi niya. “Hindi bilang isang mayaman. Kundi bilang isang lalaking takot magmahal.”
Lumapit ako. Hinawakan ko ang mukha niya—ngayong totoo na.
At doon ko naintindihan ang lahat.
Hindi niya ako binili.
Sinubok niya ang puso ko.
At sa katahimikan ng gabing iyon, niyakap ko siya—hindi dahil sa pera, kundi dahil sa katotohanan.
“Hindi ako umiyak dahil naloko ako,” bulong ko.
“Umiiyak ako… dahil sa wakas, pinili rin ako ng tadhana.”
EPILOGO
Ngayon, tuwing tinatanong nila ako kung paano ako napunta sa buhay na ito, ngumingiti lang ako.
Hindi ko pinili ang kayamanan.
Pinili ko ang kabutihan—at iyon ang bumalik sa akin, doble.
At tuwing tinitingnan ko ang lalaking minsan kong kinatakutan, pero ngayo’y minamahal…
Alam kong kahit muli akong subukin ng mundo—
hinding-hindi na ako matatakot magmahal.
