TINAWAG NILA AKONG “KATULONG” SA SARILI KONG TAHANAN — PERO NANG DUMATING ANG TAONG HINDI NILA INAASAHAN, NABAGO ANG BUONG KWENTO
Ako si Mara, 48.
Dalawampu’t tatlong taon na akong asawa ni Daniel.
Akala ko mabait, maalalahanin, mapagkakatiwalaan.
Pero habang tumatagal, unti-unti kong naramdaman na hindi na ako asawa sa bahay na ito… kundi kasambahay.
At mas masakit—
pati mga anak ko, ganoon na rin ang tingin sa akin.
ANG ARAW NA NAGSIMULA ANG TAHIMIK KONG PAGKAWASAK
Araw-araw ganito ang eksena:
Ako ang nagluluto.
Ako ang naglilinis.
Ako ang naghuhugas.
Ako ang sumasalo ng lahat.
At sila?
Nakahiga.
Nakatutok sa cellphone.
Walang bahid ng pasasalamat.
Isang araw, habang nagtatanggal ako ng kalat sa mesa, narinig ko ang isa sa mga anak kong kambal:
“Si Mama? Trabaho niya naman ‘yan.”
Masakit.
Masakit na parang pinunit ang dibdib ko.
Tumingin ako kay Daniel, naghihintay na sana man lang pagsabihan ang mga bata.
Pero ang sabi niya?
“Tama naman sila.
‘Wag mong pilitin maging close sila sa’yo kung hindi ka nag-e-effort.”
Ako ang hindi nag-e-effort?
Ako na bumubuhay sa kanila?
Doon ko unang naramdaman:
Hindi na ako bahagi ng pamilya ko.
Isa na lang akong gamit na hindi nila pinahahalagahan.
ANG PAGPUPULONG SA SALA
Isang hapon, may “family meeting” daw.
Pero hindi ako kasama — kahit nasa harap nila ako.
Habang nag-aabot ako ng meryenda, narinig ko si Daniel:
“Nakakahiya minsan si Mara.
Parang kulang sa refinement.
Hindi kasi lumaki nang maayos.”
Tawa ang mga anak.
Tumango ang biyenan ko.
Parang pader ako — nakikita pero hindi pinapakinggan.
May sugat na hindi nakikita pero malalim:
Hindi nila kilala kung gaano ko sila kamahal.
ANG BISITANG HINDI NILA INAASAHAN
Tumunog ang doorbell.
Ako, tulad ng lagi, ang nagbukas.
At halos hindi ako makahinga.
Si Eduardo.
Ang kapatid kong hindi ko nakita ng anim na taon.
Pinutol nila ang komunikasyon ko sa pamilya ko — “para raw makafocus ako sa asawa’t anak.”
Pero nandito siya.
At nang makita niya kung paano nila ako tiningnan — parang empleyado —
nag-iba ang anyo niya.
Pumasok siya nang diretso.
“Ate Mara? Ano ‘to?
Bakit parang katulong ka rito?”
Nagsalubong ang kilay ni Daniel.
“Sino ka ba?”
At doon, bumigat ang boses ni Eduardo:
“Ako ang kapatid niyang nagpaaral sa kanya.
Ako ang kasama niyang bumuo ng puhunan.
At FYI…
Si Mara ang nagbayad ng 60% sa bahay na ito bago mo siya ginawang alipin dito.”
Parang sumabog ang sala.
Namutla si Daniel.
Natigilan ang mga anak ko.
Napayuko ang biyenan ko.
Ako?
Napasandal sa pader, nanginginig, hindi makapaniwala na may nagtatanggol ulit sa akin.
ANG SANDALING NAGLITAW ANG KATOTOHANAN
Lumapit sa akin si Eduardo.
“Ate… ilang taon ka nang nag-iisa?
Ilang taon mo silang pinagsilbihan na parang hindi ka tao?”
Hindi ko na napigilan.
Niyakap ko ang sarili ko habang umiiyak.
At doon, sumigaw si Eduardo sa lahat:
“Hindi si Mara ang kahiya-hiya.
Kayo.
Minahal niya kayo nang buong puso…
habang ginawa ninyo siyang wala.”
Tahimik ang buong sala.
Walang makasagot.
ANG PAG-ALIS KO SA BAHAY NA HINDI NA AKIN
Sabi ni Eduardo:
“Ate… tara na.
Hindi ka dapat manatili sa lugar na hindi ka ginagalang.”
23 taon akong nanahimik.
Ngayon, ako ang umalis.
Ni isang tao sa kanila — walang humabol.
Walang lumapit.
Walang nag-sorry.
Dahil doon nila napatunayan:
Hindi nila ako mahal.
Pero mahal ko na ngayon ang sarili ko.
EPILOGO — ANIM NA BUWAN MAKALIPAS
May maliit akong apartment.
May trabaho ako sa bakery ni Eduardo.
Mas payapa ang buhay ko.
At ang pamilya ko?
Si Daniel ngayon ang gumagawa ng lahat ng gawaing bahay.
Ang mga anak ko — natuto sa hirap.
Balita ko, sabi raw ng biyenan ko:
“Sana bumalik si Mara.”
Ngumiti ako.
Hindi na ako babalik.
Hindi sa lugar na hindi ako minahal.
ARAL NG KWENTO
ANG PINAKAMATATAG NA BABAE AY ‘YUNG TAHIMIK NA NASASAKTAN…
PERO MAY TAPANG NA UMALIS KAPAG HINDI NA SILA MINAMAHAL.
