“NAWALA ANG TRABAHO KO HABANG MAY MALUBHANG SAKIT SI NANAY — PERO ANG PAGTITINDA NG ISAW ANG NAGBAGO SA BUONG BUHAY NAMIN.”
Ako si Ramon, 29.
Tatlong buwan na akong walang trabaho.
Tatlong buwan na ang nanay ko nakahiga, nilalagnat, hinihingal, at halos walang pambili ng gamot.
At tatlong buwan na akong gumigising araw-araw na may tanong sa dibdib:
“Lord… paano pa ba kami lalaban?”
ANG ARAW NA NAWALA ANG PAG-ASA KO
Noong araw na tinanggal ako sa trabaho ko sa factory, hindi ko na halos maramdaman ang lupa.
“Wala ka nang babalikan bukas, Ramon,” sabi ng supervisor ko.
Umuwi ako, dala ang envelope ng separation pay na mas manipis pa sa papel niya.
Pagdating sa bahay, nakita ko si Nanay nakaupo sa papag, nanginginig.
“Mon… anak… wala na tayong bigas.”
At doon ako bumagsak.
Literal na naluhod ako.
Hindi ko alam kung ano pa ang gagawin ko.
ANG MALIIT NA SUGGESTION NA MALAKI ANG IMPACT
Kinabukasan, habang nagkakape ako sa tabi ng kalsada, lumapit si Mang Ben — matandang nagtitinda ng isaw.
“Mon,” sabi niya, “marunong ka mag-ihaw, ’di ba?
Gusto mo ba subukan magtinda kahit isang araw?”
Tumingala ako.
Hindi ko man lang naisip ’yon.
“Ako… magtinda ng isaw?”
Ngumiti lang si Mang Ben.
“Walang nakakahiya sa hanapbuhay kapag para sa nanay mo.”
ANG UNANG ARAW NG PAGTITINDA
Pinahiram ako ni Mang Ben ng maliit na cart at grill.
Nagtinda ako sa gilid ng terminal.
At oo—
narinig ko lahat ng pangungutya.
“Uy, factory worker dati ’yan, oh. Tingnan mo ngayon.”
“Bumagsak ang buhay.”
“Sayang, edukado pa naman.”
Pero naalala ko ang mukha ni Nanay kagabi.
Yung paghingal niya.
Yung hawak niya sa dibdib habang sinasabing wala na kaming bigas.
Kaya tiniis ko.
At nang mag-uwi ako ng ₱1,200 nung gabi,
umiyak si Nanay.
“Anak… galing mo… galing galing mo.”
Yumakap siya.
Nanginginig na mahina, pero proud.
ANG ARAW NA BINAGO ANG BUHAY KO
Isang buwan akong nagtitinda ng isaw.
Gabi-gabi may pila.
Kahit mga estudyante, kahit mga tricycle driver, kahit mga empleyado—bumibili.
Pero isang gabi, may dumating na babae.
Naka-blazer, malinis ang kotse, mukhang taga-city.
Umorder siya ng isaw, nagtanong:
“Ikaw ba gumawa nito?”
“Opo.”
“Ito ang pinakamasarap na isaw na natikman ko.”
Akala ko biro.
Pero pagkatapos niyang kumain,
binigay niya ang calling card.
“Marketing head ako ng isang food company.
Kung interesado ka, gusto ka naming i-interview.”
Nanlaki mata ko.
Hindi ako nakapagsalita.
ANG PAGBABALIK NG BUHAY
Sa loob ng dalawang linggo,
ginawan nila ako ng full proposal,
tinuruan ako ng branding,
tinulungan akong i-register ang maliit kong food business.
At sa unang quarter…
nag-open ako ng tatlong branches.
Si Nanay, nagagamot.
May private nurse na.
May gamot araw-araw.
Nakakakain ng prutas, gulay, gatas.
At ako?
Ako ang founder ng Mon’s Isawan,
na ngayon may mahigit 17 branches nationwide.
ANG PINAKA-NAKAKAIYAK NA ARAW
Noong Grand Opening ng 10th branch,
naiakyat ko si Nanay sa wheelchair.
Niyakap niya ako.
“Anak… salamat kung paano mo ako minahal.
Pero higit sa lahat… salamat dahil hindi ka nahiyang maging mahirap.”
Umiyak ako.
Hindi dahil sa tagumpay.
Pero dahil sa totoo ito:
Hindi ang pagkawala ng trabaho ang nagwakas ng buhay ko.
Ang pagiging anak ang nagligtas dito.
